ಆಗಸ್ಟ್ ೨೯ ರಂದು ನಡೆದ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನೋಡುಗರ ಮನದಣಿಯುವಂತೆ, ಪಾಲ್ಗೊಂಡ ಕವಿದ್ವಯರ ಮಾತು-ವಿವರಣೆಗಳ, ಹಾಡುಗಾರರ ಮಧುರಕಂಠಗಳಿಂದ ಹೊಮ್ಮಿದ ಗಾಯನದ ರಸದೌತಣ ಬಡಿಸಿದ್ದು ಇನ್ನೂ ನಮ್ಮ-ನಿಮ್ಮ ಮನದಲ್ಲಿ ತಾಜಾ ನೆನಪಾಗಿ ಇದ್ದೇ ಇದೆ. ಅದನ್ನೇ ಮತ್ತೆ ಮೆಲುಕು ಹಾಕಿ, ಅದರ ಘಮವನ್ನು ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ ನಮಗೆಲ್ಲ ಮರುಕಳಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಲು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ, ಮೂವರು ಅನಿವಾಸಿಯ ಬಂಧುಗಳ ವರದಿ – ಶ್ರೀಯುತರಾದ ಶ್ರೀವತ್ಸ ದೇಸಾಯಿ, ರಾಮಶರಣ ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣ ಮತ್ತು ಸಿ ನವೀನ್ ಅವರಿಂದ. ಎಂದಿನಂತೆ ಓದಿ, ನಿಮಗನ್ನಿಸಿದ್ದನ್ನು ಎಲ್ಲರೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ ಬನ್ನಿ ಮತ್ತೆ. – ಎಲ್ಲೆನ್ ಗುಡೂರ್ (ಸಂ.)

“ಕಾವ್ಯ ಭಾವ – ಸಂಗೀತ ಸೌರಭ” – ಪೀಠಿಕೆ – ಶ್ರೀವತ್ಸ ದೇಸಾಯಿ

“ಮಾಡುವವನದಲ್ಲ ಹಾಡು, ಹಾಡುವವನದು” – ಪು ತಿ ನ

ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ನ ಕನ್ನಡ ಬಳಗ ಸಹ ಈ ಆರು ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಭಾಷಣ, ಸಂಗೀತ, ಸಂವಾದ ಇತ್ಯಾದಿ ಸೇರಿ ಹನ್ನೊಂದು ಝೂಮ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತ್ತು. ಅವರು ಆಗಸ್ಟ್ ತಿಂಗಳ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ KSSVVಗೆ ಒಂದು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ನಡಿಸಿಕೊಡಲು ಕೇಳಿಕೊಂಡಾಗ ಆ ಹೊಣೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತವರು, ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚೆಸ್ವಿ ಹೇಳಿದಂತೆ ’ಸೂತ್ರಧಾರರು’ ಡಾ ಜಿ ಎಸ್ ಶಿವಪ್ರಸಾದ್. ಅವರು ನನ್ನನ್ನೂ ಸಲಹೆ-ಸಹಾಯಕ್ಕೆ ಕರೆದಾಗ ನಾನು ಸಂತೋಷದಿಂದ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರೂ ಮುಕ್ಕಾಲು ಪಾಲಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡಿದವರು ಅವರೊಬ್ಬರೇ! ಎಲ್ಲ ಭಾಷಣಕಾರರಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಹಾಡುಗಾರರವರೆಗೆ ಹುಡುಕಿ, ಅಲ್ಲದೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಾಡನ್ನೂ ಸಹ ಅವರೇ ಆಯ್ದು ಪೋಣಿಸಿದರು, ನಿರೂಪಣೆಯನ್ನು ಸಹ ಮಾಡಿದರು. ಪ್ರಸಾದ್ ಅವರಿಗೆ ಕವಿ-ಗಾಯಕರೆಲ್ಲರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಪರಿಚಯವಿದ್ದುದರಿಂದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಅಡೆತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ನೆರೆವೇರಿತು. KSSVVಯನ್ನು ಅದು ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಜಾಲಜಗುಲಿಯಾದ ’ಅನಿವಾಸಿ’ಯ ಹೆಸರಲ್ಲೂ ಕೆಲವರು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅದರ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಪರಿಚಯವನ್ನು ನಾನು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟದ್ದೊಂದೇ ನನ್ನ ಕೆಲಸವಾಗಿತ್ತು.

“ಕಾವ್ಯ ಭಾವ – ಸಂಗೀತ ಸೌರಭ”  ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಕವಿತೆ, ಅದರ ಭಾವ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತಗಳ ಸಮ್ಮಿಲನವಾಗಿತ್ತು. ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಹಿರಿಯ ಕವಿ ಹೆಚ್ ಎಸ್ ವೆಂಕಟೇಶ ಮೂರ್ತಿಯವರು ಹೇಳಿದಂತೆ ಆ ದಿನ “ಕೋವಿಡ್ ಸಹ ಜನರನ್ನು ಅಗಲಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ, ಕೂಡಿಸಿತ್ತು!”. ಅದನ್ನು ಯುಕೆಯ ವೀಕ್ಷಕರಲ್ಲದೆ ಅಮೆರಿಕಾ, ಭಾರತ, ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ, ಮಲೇಶಿಯಾ ಮತ್ತು ಇಟಲಿಯಿಂದ ಕನ್ನಡಿಗರು ಆಸ್ಥೆಯಿಂದ ಕೂತು ನೋಡಿ ಆನಂದಿಸಿದ್ದರು. ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಒಂದು ಸ್ಟುಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಆ ದಿನ ಕವಿಗಳಾದ ಹೆಚ್ ಎಸ್ ವಿ, ಮತ್ತು ಬಿ ಆರ್ ಲಕ್ಷ್ಮಣರಾವ್ ಅಲ್ಲದೆ ಗಾಯಕ ಪಂಚಮ್ ಹಳಿಬಂಡಿ ಸಹ ಕೂಡಿದ್ದರು. ಇದು ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಝೂಮ್ ಬಿತ್ತರಣೆಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಯಿತು. ಅಮೇರಿಕೆಯಿಂದ ಸುನಿತಾ ಅನಂತಸ್ವಾಮಿ (ಮಿಚಿಗನ್) ಮತ್ತು ಅವರ ಸೋದರಿ ಅನಿತಾ ಅನಂತಸ್ವಾಮಿ-ಬರು (ಪೆನ್ಸಿಲ್ವೇನಿಯಾ), ಹಾಗೂ ಬೆಲ್ಫಾಸ್ಟ್ ನಿಂದ ಅಮಿತಾ ರವಿಕಿರಣ್ ಅವರು ಸಹ ಎರಡೆರಡು ಹಾಡುಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಸುಶ್ರಾವ್ಯ ಕಂಠದಿಂದ ಹಾಡಿ ಎಲ್ಲರ ಮನದಣಿಸಿದರು. ಅದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ಕವಿತೆ, ಭಾವಗೀತೆ, ಅವುಗಳ ಹಾಡುಗಾರಿಕೆ – ಇವುಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಪೀಠಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರೂ ಕವಿಗಳು ಸವಿಸ್ತಾರವಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದಲ್ಲದೇ, ಎರಡನೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಾಡಿನ ಮೊದಲು ಅವುಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆ, ಭಾವ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ರಸಸ್ವಾದವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು. ಆ ವರದಿಯನ್ನು ಕೆಳಗೆ ಓದಿರಿ.

–ಶ್ರೀವತ್ಸ ದೇಸಾಯಿ

ಬಾಗಿಲಲಿ ಭಾವಗೀತೆ ಅಂತರಂಗದಲಿ ಕವಿತೆ – ರಾಮಶರಣ

‘ಕಾವ್ಯ ಭಾವ – ಸಂಗೀತ ಸೌರಭ’, ಕವಿ ಹಾಗೂ ಗಾಯಕರನ್ನು ಒಂದೇ ವೇದಿಕೆಗೆ ತಂದು, ಕಾವ್ಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ – ಗಾನ ಸುಧೆ ಇವೆರಡನ್ನೂ ರಸಿಕರಿಗೆ ತರ್ಪಣ ಮಾಡಿ ಮಾಯಾಲೋಕಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ದ ವಿಶೇಷ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ. ಇದು ಡಾ. ಶಿವಪ್ರಸಾದ್ ಅವರ ಕನಸಿನ ಕೂಸು. ಈ ಕೂಸು ತೂಗಿದ್ದು ಅನಿವಾಸಿ-ಕನ್ನಡ ಬಳಗ (ಯು.ಕೆ) ಗಳ ಜಂಟಿ ತೊಟ್ಟಿಲಲ್ಲಿ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೯ರಂದು. ಕೋವಿಡ್ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿರುವ ಜೂಮ್ ಜಾಲಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಭಾರತ, ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್, ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್, ಅಮೇರಿಕ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಕವಿಗಳನ್ನು, ಗಾಯಕರನ್ನು ಒತ್ತಟ್ಟಿಗೆ ತಂದು ಜಗತ್ತಿನೆಲ್ಲೆಡೆ ನೆಲೆಸಿರುವ ರಸಿಕರನ್ನು ತಲುಪಿದ್ದು ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ವಿಶೇಷತೆ. ಕವಿಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿ ನಮ್ಮ ಮೆದುಳನ್ನು ಚುರುಕುಗೊಳಿಸಿದವರು ನಾಡಿನ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಕವಿಗಳಾದ ಡಾ. ಎಚ್. ಎಸ್. ವೆಂಕಟೇಶ ಮೂರ್ತಿ (ಎಚ್ಚೆಸ್ವಿ) ಹಾಗೂ ಬಿ. ಆರ್. ಲಕ್ಷ್ಮಣ ರಾಯರು (ಬಿಆರೆಲ್). ತಮ್ಮ ಸುಶ್ರಾವ್ಯ ಗಾಯನದಿಂದ ನಮ್ಮ ಕಿವಿಗಳಿಗೆ ತಂಪೆರೆದವರು ನಮ್ಮ ಅನಿವಾಸಿಯವರೇ ಆದ ಆಪ್ತ ಶ್ರೀಮತಿ ಅಮಿತ ರವಿಕಿರಣ್, ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಗಾಯಕ ದಿ.ಮೈಸೂರು ಅನಂತಸ್ವಾಮಿಯವರ ಪುತ್ರಿದ್ವಯರಾದ  ಶ್ರೀಮತಿ ಸುನೀತಾ-ಅನಿತಾ ಅನಂತಸ್ವಾಮಿ ಹಾಗು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಪ್ರಸಿಧ್ಧ ಗಾಯಕ ದಿ. ಯಶವಂತ ಹಳಿಬಂಡಿ ಅವರ ಪುತ್ರ ಪಂಚಮ್ ಹಳಿಬಂಡಿ. 

ಮೊದಲಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಗತ ಕೋರಿದವರು ಡಾ. ಶಿವಪ್ರಸಾದ್.  ನಂತರ ಎಚ್ಚೆಸ್ವಿ ಹಾಗೂ ಬಿಆರೆಲ್ ಅವರ ಪರಿಚಯವನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಕೇಶವ ಕುಲಕರ್ಣಿ ಮತ್ತು ವಿಜಯನಾರಸಿಂಹ ಮನ ತಟ್ಟುವಂತೆ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು. ಗಾಯಕರ ಪರಿಚಯವನ್ನು ಡಾ. ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಶಿವಪ್ರಸಾದ್ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮತಿ ಅರುಣಾ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಅವರು ಒಪ್ಪವಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು. ಔಪಚಾರಿಕ ಭಾಗದ ನಂತರದ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಎರಡು ಭಾಗಗಳನ್ನಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಮೊದಲಲ್ಲಿ ಕವಿದ್ವಯರು ಕವಿತೆ ಹಾಗೂ ಭಾವಗೀತೆ ಎಂದರೇನು, ಅವೆರಡೂ ಹೇಗೆ ಒಬ್ಬನೇ ಕವಿಯ ಲೇಖನಿಯಿಂದ ಹೊಮ್ಮುತ್ತವೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. ನನ್ನ ವರದಿಯ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶ ಡಾ. ಎಚ್ಚೆಸ್ವಿ ಅವರು ಮಾಡಿದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ. ಬಿಆರೆಲ್ ಅವರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ವರದಿ ಅನಿವಾಸಿ ಗೆಳೆಯ ನವೀನ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.

ಎಚ್ಚೆಸ್ವಿ ಅವರ ವಿವರಣೆ ಕವಿತೆಯಂತೆ ಚಿಕ್ಕದಾದರೂ ಅರ್ಥದ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಮಾತ್ರ ಅಪಾರ. ಕವಿತೆಗಳೆಲ್ಲ ಗೀತೆಗಳಲ್ಲ. ಕವಿತೆಯ ಭಾವವನ್ನು ಸ್ಫುರಣಗೊಳಿಸುವ ಶಕ್ತಿ ಭಾವಗೀತೆಗಿದೆ. ಭಾವಗೀತೆ ಒಂದು ಸುಕುಮಾರ ರಚನೆ. “ಅರ್ಥವಿಲ್ಲ, ಸ್ವಾರ್ಥವಿಲ್ಲ, ಬರಿಯ ಭಾವಗೀತೆ” ಎಂದು ವರಕವಿಯೇ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವಷ್ಟು ಸಲ ಭಾವಗೀತೆ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸರಳ, ಆದರೆ ಕವಿತೆ ಗಂಭೀರ – ಸಂಕೀರ್ಣ ಎಂದೆನಿಸುವುದು ಸಹಜ. ಎಷ್ಟೋ ಸಲ ಅದು ಸತ್ಯ. ಭಾವಗೀತೆ ಕಾವ್ಯಾಂತರಂಗದ  ಮಾಧುರ್ಯ ಸವಿಯಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುವ ಬಾಗಿಲು. ಸಂಕೀರ್ಣವಾದರೂ ‘ಯಾವ ಮೋಹನ ಮುರಳಿ’ಯ ಆಕರ್ಷಣೆ ‘ಭೂಮಿಗೀತ’ವನ್ನು ತೆರೆಯುತ್ತದೆ; ‘ನಾಕುತಂತಿ’ ಬೇಂದ್ರೆಯವರ ಹುಚ್ಚು ಹಿಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಭಾವಗೀತೆಗಳು ಕವಿಯನ್ನು ಜನರ ಮನದೊಳಗಿಳಿಸುವ ಸಾಧನವೆಂದರೂ ಆದೀತು. ಹಾಗಾಗಲು ಅದಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿ ಗಾಯಕರೂ ಬೇಕು. ಓದಿದಾಗ ಆಗದ ಸಂವೇದನೆಗಳು, ಹೊಸ ಅನುಭವಗಳು ಹಲವು ಬಾರಿ ಗಾಯಕರ ಬಾಯಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದಾಗ ಆಗುವುದಿದೆ. ಅದು ಎಲ್ಲ ಗಾಯಕರಿಗೆ ದಕ್ಕುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಲ್ಲ.  ಹಲವರು ಹಾಡನ್ನು ಹಾಡಿ ಒಪ್ಪಿಸುವವರು. ಕೆಲವರು ಹಾಡನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುವವರು; ವಾಹಕವಾಗಿ ಕವಿತೆಯನ್ನು, ಕವಿಯನ್ನು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಮನದಲ್ಲಿ ಬಿತ್ತುವವರು. ಅವರೇ ‘ಹೃದಯ ಗಾಯಕರು’. ಗಾಯಕರು ಕಾವ್ಯಲೋಕದ ಅಪ್ಸರೆ-ಗಂಧರ್ವರು, ಆನಂದ ಲೋಕದ ನಿರ್ಮಾತೃರು. ಪುತಿನ ಹೇಳಿದರು, “ಮಾಡುವವನದಲ್ಲ ಹಾಡು, ಹಾಡುವವನದು.” ಒಂದು ಹೆಜ್ಜೆ ಮುಂದೆ ಹೋಗಿ ಅನಂತಸ್ವಾಮಿಯವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, “ಹಾಡುವವನದಲ್ಲ ಸ್ವಾಮಿ, ಅದು ಕೇಳುವವನದು.” ಹಾಡಿಗೆ ಲಿಂಗವಿಲ್ಲ, ಹಾಡುಗನ ಕಂಠದಲ್ಲಿ ಆಹ್ವಾನಿತವಾದಾಗ ಅದು ಲಿಂಗಾತೀತವಾಗುತ್ತದೆ. ಎಚ್ಚೆಸ್ವಿಯವರ ಪಾಂಡಿತ್ಯಪೂರ್ಣ ವಿವರಣೆ ಕೇಳುಗರ ಜ್ಞಾನ ಪರಿಧಿಯನ್ನು ಹಿಗ್ಗಿಸಿ, ಮುಂದಿನ ಕಾವ್ಯ-ಭಾವ-ಗಾನ ಸಮ್ಮಿಲನದ ಹೆಬ್ಬಾಗಿಲನ್ನು ತೆರೆಯಿತು. ಪಂಚಭಕ್ಷ ಪರಮಾನ್ನದ ಸವಿಯುವ ತವಕವನ್ನು ಇಮ್ಮುಡಿಯಾಗಿಸಿತ್ತು.

ಈ ಭಾಗದ ತೆರೆ ಏರಿಸುವ ಗೀತೆಯನ್ನಾಗಿ ಕವಿ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ ಭಾವಗೀತೆ “ಲೋಕದ ಕಣ್ಣಿಗೆ ರಾಧೆ ಕೂಡ ಎಲ್ಲರಂತೆ ಒಂದು ಹೆಣ್ಣು” ಆಯ್ದುಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಇದು ಎಚ್ಚೆಸ್ವಿ, ಧ್ವನಿಸುರುಳಿಗೆ ತಾವೇ ಆಯ್ದ ಹಾಡು. ಇದಕ್ಕೆ ರಾಗ ಸಂಯೋಜಿಸಿದವರು ಅನಂತಸ್ವಾಮಿ. ಹಾಡಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಸಾಲು “ರಾಧೆಯ ಪ್ರೀತಿಯ ರೀತಿ”. ಈ ಸಾಲು ಮರುಕಳಿಸುವಾಗ ‘ಇದು’ ಎಂಬ ಶಬ್ದವನ್ನು ಸೇರಿಸಿದರೆ ಅಭ್ಯಂತರವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕವಿಯ ಅಪ್ಪಣೆ ಪಡೆದು ಹಾಡಿನ ಮೆರಗನ್ನಿಷ್ಟು ಜಾಸ್ತಿ ಮಾಡಿದರು ಅನಂತಸ್ವಾಮಿ ಎಂದು ನೆನಪನ್ನು ಮೆಲಕು ಹಾಕಿದರು. ಹೇಗೆ ಅಪ್ರತಿಮ ಗಾಯಕರು ಉತ್ತಮ ಕವಿಗೆ ಸಮನಾಗಿ ಕಾವ್ಯದ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಮೇಲೊಯ್ಯುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಉದಾಹರಿಸಿದರು.

ಎಚ್ಚೆಸ್ವಿಯವರ ‘ನಾಕುತಂತಿ’ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ನಮಗೆ ಆ ಸಂಕೀರ್ಣ ಕವನದ ಹಲವು ಮುಖಗಳನ್ನು  ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿತು. ಸ್ಥೂಲವಾಗಿ ಇದೊಂದು ನಾಲ್ಕು ತಂತಿಗಳಿರುವ ವಾದ್ಯ. ಹಾಡಿನ ಶಬ್ದಗಳಲ್ಲಿ ಬರುವಂತೆ ಈ ತಂತಿಗಳು ಗಂಡು, ಹೆಣ್ಣು, ಮಿಲನ ಹಾಗೂ ಮಗು – ಸಂಸಾರದ ಸಾರ. ಮಿಲನ ಇಲ್ಲಿ ಬರೀ  ಭೋಗವಾಗದೇ ಸೃಷ್ಟಿಶೀಲವಾದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪದವಾಗುತ್ತದೆ. ಆಕಾಶ-ಭೂಮಿ ಮಿಲನಿಸಿ ಆಗುವ ಸೃಷ್ಟಿ; ಪ್ರಕೃತಿ-ಪುರುಷರ ಮಿಲನದ ಸೃಷ್ಟಿ (ಚಿತ್ತಿ ಮಳಿ ತತ್ತಿ ಹಾಕುತಿತ್ತು ಸ್ವಾತಿ ಮುತ್ತಿನೊಳಗ). ಮಾತು-ಧಾತುಗಳ ಮಿಲನದಿಂದಾದ ಕವನ; ಅರ್ಥ-ಲಯ (ವಾಗರ್ಥ) ಮಿಲನಗಳಿಂದಾದ ಕಾವ್ಯ (ಸೊಲ್ಲಿಸಿದರು ನಿಲ್ಲಿಸಿದರು ಓಂ ಓಂ ದಂತಿ, ಗಣನಾಯಕ, ಮೈ ಮಾಯಕ ಸೈ ಸಾಯಕ ಮಾಡಿ). ಇದಕ್ಕೆ ಸರಿ ಸಮನಾಗಿ ರಾಗ ಸಂಯೋಜನೆ ಮಾಡಿ ಹಾಡಿದರು ಅನಂತಸ್ವಾಮಿ. ಇದು ಭಾವಗೀತೆ- ಕವಿತೆಗಳ ಭಿನ್ನತೆಯ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ತಲೆಕೆಳಗು ಮಾಡುವ ಸೃಷ್ಟಿ. ಗಾಯಕ ಇದರ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯನ್ನು ಆಂತರ್ಯಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇಬ್ಬರು ಗಾರುಡಿಗರು ಸೇರಿ ವಿಚಿತ್ರ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಗೀತೆ ಎಂದು ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ವಿವರಿಸಿದರು.

ನವ್ಯ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಪದೇ ಪದೇ ಬರುವ ಶಕ್ತಿಯ ಅವಾಹನೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಕುವೆಂಪು ಅವರ ‘ಬಾ ಇಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸು’ ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ  ಕವಿ ಹೇಗೆ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಎದೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದು ನೆಲೆಯಾಗು ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. ಅಪೂರ್ವ ಶಕ್ತಿ ಹೇಗೆ ನಮ್ಮೆದುರು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಮೈದೋರುತ್ತದೆ ಹಲವು ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ (ರಾಮ, ಕೃಷ್ಣ, ಬುದ್ಧ, ಜೀಸಸ್, ಗಾಂಧಿ), ಯಾವುದೋ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ (ಅರಮನೆ, ಸೆರೆಮನೆ, ಕಾಡು, ಗುಡಿಸಲು). ಅವತರಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ದಾರಿ ತೋರಿಸಲು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದ್ದಾರೆ ಕವಿ ಇಲ್ಲಿ. ಹಾಡಿನ ಹೃದಯಕ್ಕಿಳಿದು ಸಿ.ಅಶ್ವಥ್ ಅಷ್ಟೇ ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿ ಹಾಡಿ ಕೇಳುಗನಲ್ಲಿ ಭಾವಾವೇಶವನ್ನೇ ತುಂಬಿದ್ದಾರೆ. ಗಾಯಕನ ಶೈಲಿ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆದರಿಸಿ ಬರಿಸುವಂತಿದೆ ಎಂದು ನಗೆಚಾಟಿಕೆ ಹಾರಿಸಿದರು.

ತಮ್ಮ ಪರೋಕ್ಷ ಗುರುಗಳಾದ ನಿಸಾರ್ ಅಹಮದ್ ಅವರ ‘ಈ ದಿನಾಂತ’ ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಗಂಭೀರ ಶಬ್ದಗಳಾದ ದಿನಾಂತ, ಉಪವನ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಶಬ್ದಗಳಾದ ಸಂಜೆ, ಪಾರ್ಕ್ ಗಳನ್ನ ರಮ್ಯ, ರೊಮ್ಯಾಂಟಿಕ್ ಲೋಕಕ್ಕೆ ಎಳೆದೊಯ್ಯುತ್ತವೆಂದು ಭಾವುಕರಾದರು. ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಡಿವಿಜಿಯವರನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಕಾವ್ಯಸಂದರ್ಭದ ತತ್ವಪದಕಾರನೆಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದರು.

ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಗಾಯಕರೂ ತಮ್ಮ ‘ಹೃದಯ ಗಾಯನ’ದಿಂದ ನಮ್ಮನ್ನು ರಂಜಿಸಿದರು. ಅವರ ಗಾಯನಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೆರುಗೆಂದರೆ ಕೇವಲ ತಾಳದ ಸಾಂಗತ್ಯ (ಹಳಿಬಂಡಿಯವರ ಹೊರತಾಗಿ). ಕಾವ್ಯದ ಹೊಳಪು ಇದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪ್ರಕಾಶಿತವಾಯಿತೆಂಬುದು ನನ್ನ ಅಂಬೋಣ. ಅಮಿತಾ ತಂದ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ನಾವೀನ್ಯತೆಗಳು ಮೂಲ ಸಂಯೋಜನೆಗೆ ಹೊಸ ಮೆರುಗನ್ನು ನೀಡಿತು. ಇವರು ’ಅನಿವಾಸಿ’ಯವರೇ ಎಂಬ ಆಪ್ತತೆ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಕೊಂಚ ಹೆಚ್ಚೇ ಮುದವನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿತು. ನವೀನ ಅವರ ಆಭಾರಮನ್ನಣೆ ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ತೆರೆಯೆಳೆಯಿತು. ಇಂಥ ಸುಂದರ ಅಪರಾಹ್ನವನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿದ ಡಾ.ಶಿವಪ್ರಸಾದ್ ಹಾಗೂ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ ಕನ್ನಡ ಬಳಗ (ಯು.ಕೆ) ಗೂ, ಅನಿವಾಸಿ (ಕೆ.ಎಸ್.ಎಸ್.ವಿ)ಗೂ ನಾವೆಲ್ಲ ಆಭಾರಿಗಳು.

– ರಾಮ್.

‘ಸುಬ್ಬಾಭಟ್ಟರ ಮಗಳೇ ಇದೆಲ್ಲಾ ನಂದೇ ತೊಗೊಳ್ಳೆ’ ಬಿಆರೆಲ್ ಶೈಲಿ – ಸಿ ನವೀನ್

ಕನ್ನಡ ಬಳಗಕ್ಕೆ ಈ ನಾವಿನ್ಯ ’ಝೂಮ್’ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ, ‘ಕೋವಿಡ್’ ಒದಗಿಸಿಕೊಟ್ಟ ವಿಚಿತ್ರ ಅವಕಾಶ.  ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೂ ಮುಖಾನುಮುಖಿ ನೋಡಿ ಆನಂದಿಸುತ್ತಿದ್ದ ನಮಗೆ ಇದೊಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಅನುಭವವಾದರೂ, ಸಂತೃಪ್ತಿಗೆ ಕಿಂಚಿತ್ತೂ ಕಡಿಮೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ.  ಕಾವ್ಯ ಭಾವ – ಸಂಗೀತ ಸೌರಭ ಮೇಲುನೋಟಕ್ಕೆ ಎರಡು ಭಾಗಗಳೆನಿಸಿದರೂ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗಗಳಾಗಿ ನಮ್ಮನ್ನು ತಣಿಸಿದಲ್ಲದೆ, ಭಾವಗೀತೆಯ ಸಾರಾಂಶವನ್ನು ಮನದಟ್ಟು ಮಾಡಿಕೊಡಲು ಸಮಕಾಲೀನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕವಿಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ಮುಂದೆಯೇ ಕೂರಿಸಿ ಅದೆಷ್ಟು ಆನಂದ ಉಂಟುಮಾಡಿತು.

ಬಳಗದ ಬಹಳಷ್ಟು ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಕವಿ ಶ್ರೀ ಬಿ.ಆರ್.ಲಕ್ಷ್ಮಣರಾವರು ಪರಿಚಿತರೇ.  2015ರಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಯುಗಾದಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ದಯಮಾಡಿಸಿ ಅವರ ಕಾವ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ನಮ್ಮೊಡನೆ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದು ಮರೆಯಲಾಗದ್ದು.  ತಮ್ಮ ಮಿತ್ರ, ಕವಿ ಶ್ರೀ ಎಚ್. ಎಸ್. ವೆಂಕಟೇಶಮೂರ್ತಿಯವರೊಡಗೂಡಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಕ್ರಾಸ್ಫೇಡ್ ಸ್ಟುಡಿಯೊದಿಂದ ಅದೆಷ್ಟು ಸರಳವಾಗಿ ನಮಗೆ ಭಾವಗೀತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಿಸಿದರು.  ಇವರ ಕಿರು ಪರಿಚಯವನ್ನು ಶ್ರೀ ವಿಜಯನರಸಿಂಹರವರು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು.  ಇವರ ಸಾಧನೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಾಕಾರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ: ಕವನ ಸಂಕಲನ, ಕಥಾಸಂಕಲನ, ನಾಟಕಗಳು, ಹನಿಗವನಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿ.  ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡಮಿ, ರಾಜ್ಯೊತ್ಸವ ಮತ್ತೂ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಬಂದಿವೆ ಇವರಿಗೆ.  ಬಿ ಆರ್ ಎಲ್ ರ ಅನೇಕ ಕೃತಿಗಳು ಭಾಷಾಂತರಗೊಂಡಿವೆ.  ಚಲನ ಚಿತ್ರಗಳು ಇವರ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ.

ಭಾವಗೀತೆಗಳ ಬಗೆಗಿನ ವಿವರಣೆ ನಮಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ದೊರೆಯಿತು.  ಜನಸಾಮಾನ್ಯರನ್ನು ರಂಜಿಸಿ,  ಸಂಗೀತರಚನೆಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತಹ ಭಾವಗೀತೆಯ ಉದ್ಗಮ 18ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ವರ್ಡ್ಸವರ್ತ್ ಮತ್ತು ಕೊಲ್ರಿಡ್ಜರವರ ‘ಲಿರಿಕಲ್ ಬಲ್ಲಾಡ್ಸ’ (Lyrical Ballads) ಮೂಲಕ.  ಇದು ಸಾಹಿತ್ಯ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹೊಸ ಚಳುವಳಿಯನ್ನೇ ಆರಂಭಿಸಿತು.  ನಮ್ಮ ಕನ್ನಡಕ್ಕೂ ಇದರ ಪ್ರಭಾವ ಹರಿದು, ನಮ್ಮ ನೆಚ್ಚಿನ ಕವಿಗಳಾದ ಬಿ. ಎಮ್. ಶ್ರೀಕಂಠಯ್ಯ, ಕುವೆಂಪು, ಬೇಂದ್ರೆ, ಪುತಿನ, ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿ, ಶಿವರುದ್ರಪ್ಪ ಮತ್ತು ಇತರರು ತಮ್ಮ ಕಾವ್ಯರಚನೆಯಿಂದ ನಮ್ಮ ಮನಸೂರೆಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಕವಿತೆ ಮತ್ತು ಭಾವಗೀತೆಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮಣರಾವರು ತುಂಬ ಸರಳವಾಗಿ ಆದರೂ ಸುದೀರ್ಘವಾಗಿ ನಮ್ಮ ಮುಂದಿಟ್ಟರು.  ಕವಿತೆ ಕವಿಯ ಒಂದು ಸಂಕೀರ್ಣ ಛಂದೋಬದ್ಧವಾದ ರಚನೆಯಾದರೆ, ಭಾವಗೀತೆ ಸರಳವಾದ ಎಲ್ಲ ಜನರಿಗೂ ಅರ್ಥವಾಗುವಂತಹ, ಹಾಡಲೂ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತಹ ಕೃತಿಯೆಂದರು.  ಉದಾಹರಣೆ ಕೊಡುತ್ತ ಬಿಆರೆಲ್ ಹೀಗೆ ವಿವರಿಸಿದರು: ಬೇಂದ್ರೆಯವರ ‘ಜೋಗಿ’, ಅಡಿಗರ ‘ರಾಮನವಮಿ ದಿವಸ’ ಮಹಾನ್ ಕೃತಿಗಳು; ಆದರೆ ಅವನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅಥವಾ ಹಾಡಿಗೆ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಠಿನವಾಗಬಹುದು. ಭಾವಗೀತೆ ಹೃದಯಕ್ಕೆ ನೇರವಾಗಿರುವಂತಹ ಮತ್ತು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಂಗೀತ ರಚನೆಯೊಂದಿಗೆ ಹಾಡಿನ ಮೂಲಕ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ಸಂಯೋಜನೆ.  ಕವಿತೆ ಎಲ್ಲಿಂದಲೊ ಹುಟ್ಟಿ, ಅನೇಕ ಉಪ ನದಿಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡು ಹರಿದು ಸಾಗರ ಸೇರುವಂತಾದರೆ, ಭಾವಗೀತೆ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಕೊಳದಲ್ಲಿ ವರ್ತುಲಾಕಾರದ ತರಂಗವೆಬ್ಬಿಸಿ ತಕ್ಷಣ ಮನವರಿಕೆಯಾಗುವಂತಹದು.  ಕವಿತೆ ರಚಿಸುವಾಗ ಕವಿಯ ಧ್ಯೇಯ ಸಂಕೀರ್ಣತೆ, ಛಂದೋಬದ್ಧತೆ, ಲಯಬದ್ಧತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಾವ್ಯದ ವಸ್ತುವನ್ನು ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿ ವಿವರಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಅಡಗಿರುತ್ತದೆ.  ಇದನ್ನು ಹಾಡಿನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ತರಲು ಸಾಧ್ಯವೆ ಅನ್ನುವ ಯೋಜನೆ ಇಲ್ಲಿ ಅಸಂಗತವಿರಬಹುದು.  ಆದರೆ ಭಾವಗೀತೆಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ರಚನೆಕಾರರಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಇರುವುದರಿಂದ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯುವುದರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಜನಮನ ಮುಟ್ಟುತ್ತವೆ.  ಭಾವಗೀತೆಗಳಲ್ಲಿನ ಭಾವ ಭಕ್ತಿಯಿರಬಹುದು, ಪ್ರೀತಿಯಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ವಿಷಾದವೂ ಇರಬಹುದು.  ಕವಿತೆ ಓದಲು ಬಹಳ ಚೆನ್ನಾಗಿರಬಹುದಾದರೆ, ಭಾವಗೀತೆ ಗಾಯಕರು ತಮ್ಮ ಮಧುರ ಕಂಠದಲ್ಲಿ ಹಾಡಿ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಮನ ಮುಟ್ಟುವಂತೆ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುವುದು.  ಈ ದಿಸೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗಾಯಕರಾದ ಕಾಳಿಂಗರಾಯ, ಸಿ ಅಶ್ವತ್ಥ್, ಮೈಸೂರು ಅನಂತಸ್ವಾಮಿ ಮುಂತಾದವರು ಭಾವಗೀತೆಗಳನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಚಲನ ಚಿತ್ರ ಗೀತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿ, ಅವು ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಬರೆಯುವಂಥದು, ಗೀತೆ ರಚನೆಗೆ ಅವಕಾಶವಿರುವಂತಹುದಲ್ಲ, ಒಂದು ತರಹ ಖಾಲಿ ಜಾಗ ತುಂಬುವ (fillers) ಪ್ರಯತ್ನ ಎಂದರು.  ಇಷ್ಟೆಲ್ಲ ಸ್ಥೂಲ ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರೂ, ಇನ್ನೂ ಬಹಳಷ್ಟು ಬಿಟ್ಟಿರಬಹುದು, ಅದನ್ನು ವೆಂಕಟೇಶಮೂರ್ತಿಯವರು ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ ಅನ್ನುವ ವಿನಮ್ರತೆ ಲಕ್ಷ್ಮಣರಾವರದು.

ಈ ನಂತರ ನಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಎರಡನೆಯ ಭಾಗವಾದ ‘ಸಂಗೀತ ಸೌರಭ’ದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಗಾಯಕರು ಹಾಡುವ ಮೊದಲು ಪ್ರತಿ ಗೀತೆಗೆ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಮುನ್ನುಡಿ ಕೊಟ್ಟರು.  ಹಾಡಿನ ಭಾವರ್ಥ ಜೊತೆಗೆ ಕವಿಯ ಕಿರು ಪರಿಚಯ, ಮತ್ತು ಹಾಡಿದಾದಮೇಲೆ ಗಾಯಕ ಗಾಯಕಿಯರಿಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಪ್ರಶಂಸೆ ಇವರಲ್ಲಿ ಎದ್ದು ಕಾಣಿಸಿದಂಥ ದೊಡ್ಡ ಗುಣ.  ತಮ್ಮದೇ ಆದ ರಚನೆ ‘ಸುಬ್ಬಭಟ್ಟರ ಮಗಳೇ ಇದೆಲ್ಲಾ ನಂದೆ ತಗೊಳ್ಳೆ’ ಬಗ್ಗೆ ಕೊಟ್ಟ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರ ವಿವರಣೆ ಬಹಳ ಸೊಗಸಾಗಿತ್ತು; ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, (ಕೇಳುಗರು ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪಿಸುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು!) ಸುಬ್ಬಾಭಟ್ಟರು ತಮ್ಮ ಮಾವನೇ ಎಂದೂ, ಆ ಹಾಡು ಬರೆದದ್ದು ತಮ್ಮ ಹೆಂಡತಿಗಾಗಿಯೇ ಎಂದೂ ಹೇಳಿ ನಗೆ ಚಟಾಕಿ ಹಾರಿಸಿದರು.  ಈ ಹಾಡನ್ನು ಪಂಚಮ್ ಹಳಿಬಂಡಿ ಅದ್ಭುತವಾಗಿ ಹಾಡಿದರು.  ಅದೇ ರೀತಿ ಅಡಿಗರ ಗಂಭೀರ ಗೀತೆ ‘ಅಳುವ ಕಡಲೊಳು ತೇಲಿ ಬರುತಲಿದೆ’, ಶಿವರುದ್ರಪ್ಪನವರ ‘ಶಕ್ತಿಯ ಕೊಡು’, ರಾಜರತ್ನಂರವರ ‘ಮಡಕೇರಿಮೇಲ್ ಮಂಜು’, ಮತ್ತು ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿಯವರ ‘ನಿನ್ನ ಪ್ರೇಮದ ಪರಿಯ ನಾನರಿಯೆ ಕನಕಾಂಗಿ’ ಎನ್ನುವ ಭಾವಗೀತೆಗಳನ್ನು ತಮ್ಮದೆ ವಿಶಿಷ್ಟ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಮಗೆಲ್ಲ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ಈ ಭಾವಗೀತೆಗಳನ್ನು ಅನಿತ ಅನಂತಸ್ವಾಮಿ, ಸುನೀತ ಅನಂತಸ್ವಾಮಿ ಮತ್ತು ಪಂಚಮ್ ಹಳಿಬಂಡಿಯವರು ಹಾಡಿದರು.

ಕನ್ನಡ ಕಾವ್ಯಲೋಕದ ದಿಗ್ಗಜರಾದ ಶ್ರೀ ವೆಂಕಟೇಶ ಮೂರ್ತಿಯವರು ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ರಾವರು ನಮ್ಮೊಡನೆ ಬೆರೆತು, ತಮ್ಮ ವಾಗ್ಝರಿಯಿಂದ ಕೊವಿಡ್ ತಂದ ಒಂಟಿತನವನ್ನು ಬಹಳಷ್ಟು ದೂರ ಮಾಡಿದರು ಅನ್ನುವುದರಲ್ಲಿ ಸಂಶಯವೇ ಇಲ್ಲ.

– ಸಿ ನವೀನ್

ಪ್ರಿಯರೆ, ಪತ್ತೇದಾರಿ ಕಥೆಗಳೆಂದರೆ ಸಾಕು, ಮೊದಲ 10 ಸೆಕೆಂಡುಗಳಲ್ಲಿ ನೆನಪಾಗುವ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಶರ್ಲಾಕ್ ಹೋಮ್ಸ್ ನ ಹೆಸರು ಇರದಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಅಷ್ಟೇ ಏಕೆ, ಮುಚ್ಚಿಟ್ಟಿದ್ದನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವ ಜಾಣರನ್ನು “ಅವನೊಬ್ಬ ದೊಡ್ಡ ಶರ್ಲಾಕ್ ಹೋಮ್ಸ್!” ಅನ್ನುವಷ್ಟು ಜಗದ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಜನ-ಮನದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಹೋಗಿದೆ. ಅಂಥ ಒಂದು ಪಾತ್ರವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದ ಸರ್ ಆರ್ಥರ್ ಕಾನನ್ ಡಾಯ್ಲ ಅವರು ಬರೆದ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಕಥೆಗಳಿದ್ದರೂ, ಹೊರ ಜಗತ್ತಿನ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಅಷ್ಟು ಪರಿಚಯವಿಲ್ಲ. ದ ಕಾನನ್ ಡಾಯ್ಲ ಎಸ್ಟೇಟ್ ನವರ ಅನುಮತಿಯೊಂದಿಗೆ, ಬಿ ರಾಮಮೂರ್ತಿಯವರು ಅಂಥದೇ ಒಂದು ಕಥೆಯನ್ನು ನಮ್ಮ ಮುಂದೆ ತಂದಿದ್ದಾರೆ. ಓದಿ, ನಿಮ್ಮ ಅನಿಸಿಕೆ ತಿಳಿಸಿ – ಎಲ್ಲೆನ್ ಗುಡೂರ್ (ಸಂ).

ಸರ್ ಅರ್ಥರ್ ಕಾನಾನ್ ಡಾಯಲ್  ಷರ್ಲಾಕ್ ಹೋಮ್ಸ್ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಬರೆದವರು ಅನ್ನುವುದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದ ವಿಷಯ.  ಇವರ  ೫೬ ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕು  ಕಾದಂಬರಿಗಳು ೧೮೮೭ ರಿಂದ ೧೯೨೭ ಪ್ರಕಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು.  ಇವರ ಕೃತಿಗಳು ೨೨೧-ಬಿ ಬೇಕರ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ನ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತ್ರವೇ ಅಲ್ಲ; ನೂರಾರು ಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಅನೇಕ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ  ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನೂ ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ.  ಇವರ ಅನೇಕ ಬರಹಗಳು ದಿ ಸ್ಟ್ರಾಂಡ್ (The Strand) ಅನ್ನುವ ಮಾಸಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ೧೮೯೪-೧೯೦೦ರ ಮಧ್ಯೆ ಪ್ರಕಟವಾದವು.

ಆರ್ಥರ್ ಕಾನನ್ ಡಾಯಲ್ ೧೮೫೯ರಲ್ಲಿ (೨೨/೫/೧೮೫೯) ಸ್ಕಾಟ್ಲ್ಯಾಂಡಿನ ಎಡಿನ್ಬರಾದಲ್ಲಿ (Edinburgh) ಜನಿಸಿ, ೧೮೮೫ ನಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪದವಿ ಪಡೆದರು.  ಅದರೆ ಇವರ ಆಸಕ್ತಿ ಇದ್ದಿದ್ದು ಬರವಣಿಗೆಯ ಮೇಲೆ.  ೧೮೯೧ರಲ್ಲೇ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟಿದ್ದರು.  ಆದರೆ ೧೮೯೯ರಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ  ಬೋಯಿರ್ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಸ್ವಂತ ಇಚ್ಛೆಯಿಂದ ಸರ್ಜನ್ ಆಗಿ ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.  ನಂತರ ಈ ಯುದ್ಧದ ಬಗ್ಗೆ The Great Boer war ಬರೆದು  ಮನ್ನಣೆ  ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್  ಚಕ್ರವರ್ತಿಯಿಂದ Knighthood ಸಹ ಗಳಿಸಿದರು. ೧೯೧೪ -೧೮ ರ ಮಧ್ಯೆ ನಡೆದ ಮೊದಲನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ತೀರಿದ ಮಗ ಮತ್ತು ಸಹೋದರನ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಈ ಯುದ್ಧದ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಮೂರು ಸಂಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.

ಅವರು ಬರೆದ ರೌಂಡ್ ದ ಫೈರ್ ಸ್ಟೋರೀಸ್ (Round the Fire Stories) ಎಂಬ ರಹಸ್ಯ ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳ ಸಂಕಲನ ದಿ ಸ್ಟ್ರಾಂಡ್ (The Strand Magazine ) ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು.  ಅಮೇರಿಕಾದ Castle Books ನವರು ಈ ಕಥೆಗಳನ್ನು ೧೯೮೦  ನಲ್ಲಿ ೨೩೬ ಚಿತ್ರ ನಿರೂಪಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದಾರೆ.  ಇದರಲ್ಲಿಯ ಒಂದು ಕಥೆಯನ್ನು ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅನುವಾದ ಮಾಡುವ ನನ್ನ ಮೊತ್ತ ಮೊದಲನೆಯ ಪ್ರಯತ್ನ ಇದು.  ಈ ಕಥೆ, ದಿ ಸ್ಟೋರಿ ಆಫ್ ದಿ ಸೀಲ್ಡ್ ರೂಮ್ (The  Story of  the Sealed Room) ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೮೯೮ರಲ್ಲಿ The Strand Magazine ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು.

ಮೊಹರು ಕೋಣೆಯ ಕಥೆ 

 ನಾನು  ಒಬ್ಬ ವಕೀಲ, ನನ್ನ ಕಚೇರಿ ಇರುವುದು ಲಂಡನ್ ನಗರದ ಅಬುಚರ್ಚ್ ಲೇನ್ ನಲ್ಲಿ.  ಇಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಹತ್ತರಿಂದ  ಸಾಯಂಕಾಲ ಆರು ಗಂಟೆಯ ವರೆಗೆ  ಕೂತು  ಕೆಲಸ ಮುಗಿದ ಮೇಲೆ ತಾಜಾ ಗಾಳಿ ಪಡೆಯಲು ಉತ್ತರ ಲಂಡನ್ ಅಂದರೆ ಹ್ಯಾಮ್ ಸ್ಟೆಡ್ ಮತ್ತು  ಹೈ ಗೇಟ್ ಕಡೆ ತಿರುಗಾಡುವ ಅಭ್ಯಾಸ.  ಹೀಗೆ ಒಂದು ದಿನ ವಿಶಾಲವಾದ, ಆದರೆ ನಿರ್ಜನ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವಾಗ ದೂರದಲ್ಲಿ ಕುದುರೆ ಗಾಡಿ ವೇಗವಾಗಿ ಬರುತಿತ್ತು.  ನನ್ನ ಹತ್ತಿರ ಇದು ಬಂದಾಗ, ರಸ್ತೆ ದಾಟುತ್ತಿದ್ದ ಸುಮಾರು ಇಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷದ ತರುಣ ಸೈಕಲ್ ಸವಾರ ಗಾಡಿಗೆ ಡಿಕ್ಕಿ ಹೊಡೆದು ಬಿದ್ದ. 

ಗಾಡಿಯ ಸಾರಥಿ ಇವನನ್ನು ಬೈದು, ಗಾಡಿಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸದೆ ಹೊರಟುಹೋದ.  ನಾನು ತಕ್ಷಣ ಅವನ ಸಹಾಯಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಅವನನ್ನು ಎಬ್ಬಿಸಿ ಕೂಡಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಪಟ್ಟೆ.  ಆದರೆ ತರುಣನ ಕಾಲು ಉಳುಕಿದ್ದರಿಂದ ಅವನಿಗೆ ಏಳುವುದು ಕಷ್ಟವಾಯಿತು.  ಹೇಗೋ ಅವನ ಕೈಯನ್ನು ನನ್ನ ಹೆಗಲಿನ ಮೇಲೆ ತಂದು ”ನಿನ್ನ ಮನೆ ಎಲ್ಲಿ ಹೇಳು, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗುವುದಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ” ಅಂದೆ.  ಆ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿದ್ದದ್ದು ಶ್ರೀಮಂತರ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಮನೆಗಳು.  ನಮ್ಮ ಮನೆ ಇದೇ ಎಂದು ತೋರಿದಾಗ ನನಗೆ  ಆಶ್ಚರ್ಯವೇ ಆಯಿತು.  ಕಬ್ಬಿಣದ ಗೇಟ್ ತೆರೆದು ಸುಮಾರು ದೂರ ನಡೆದ ಮೇಲೆ ಕಾಣಿಸಿದ್ದು ದೊಡ್ಡ ಕಟ್ಟಡ, ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಸೂಚನೆಗಳು ಕಂಡು ಬರಲಿಲ್ಲ.  ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೀಪವೂ ಇಲ್ಲದೆ ಕತ್ತಲು.  ಕಷ್ಟದಿಂದ ಕೆಲವು ಮೆಟ್ಟಲುಗಳನ್ನು ಹತ್ತಿ ತನ್ನ ಜೋಬಿನಿಂದ ಬೀಗದಕೈ ತೆಗೆದು ಬಾಗಿಲು ತೆರದ.  “ಅಲ್ಲಿ ನೋಡಿ ಮೇಜಿನ ಮೇಲೆ ದೀಪ ಇದೆ, ಅದರ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಬೆಂಕಿ ಕಡ್ಡಿ ಇದೆ.  ದಯವಿಟ್ಟು ದೀಪ ಹಚ್ಚಿ” ಅಂದ.  ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೆ ಈ ದೊಡ್ಡ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕುರ್ಚಿ, ಸಣ್ಣ ಮೇಜು ಮತ್ತು ಸೋಫಾ ಬಿಟ್ಟರೆ ಇನ್ನೇನೂ ಇರಲಿಲ್ಲ.  ಸೋಫಾ ಮೇಲೆ ಕೂಡಿಸಿದ ಮೇಲೆ “ನಿಮಗೆ ತುಂಬಾ ವಂದನೆಗಳು, ನೀವು ಇಲ್ಲಿಂದ ಈಗ ಹೊರಡಬಹುದು” ಅಂದ.  ಆದರೆ ಇವನನ್ನು ಈ  ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಟ್ಟು   ಹೋಗುವುದು ಸರಿಯಲ್ಲ ಅನ್ನಿಸಿತು ನನಗೆ.  ಇಂಥ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಸೇವಕರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇರುತ್ತಾರೆ, ಇವರನ್ನು ಕರೆಯಲು ಒಂದು ಗಂಟೆ ಇರುತ್ತದೆ.  ಅದನ್ನು ಬಾರಿಸಿದೆ, ಆದರೆ ಯಾರ ಸುಳಿವೂ ಇರಲಿಲ್ಲ.  ಇವನನ್ನು ಮಲಗಿಸಲು ಮಲಗುವ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಮಂಚ ಇರಬಹುದೆಂದು ನೋಡಲು ದೀಪ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೊರಟೆ.  ಹಲವಾರು ಕೋಣೆಗಳು ಇದ್ದರೂ ಒಳಗೆ ಏನೂ ಸೌಕರ್ಯ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಒಂದು ಕೋಣೆಗೆ  ಮಾತ್ರ ಬೀಗ ಹಾಕಿ ಅದರ ಸುತ್ತಲೂ ಬಟ್ಟೆ ಕಟ್ಟಿ ಅರಗಿನ ಮೊಹರು ಮಾಡಿತ್ತು.  ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ನನ್ನನ್ನು ”ಇಲ್ಲೇ ಬನ್ನಿ ಇಲ್ಲೇ ಬನ್ನಿ”  ಅಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಆತಂಕದಿಂದ ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದದು ಕೇಳಿಸಿತು.  “ನೀವು ಇಲ್ಲಿಂದ ದೀಪ ಏಕೆ ತೊಗೊಂಡು ಹೋದಿರಿ?” ಅಂತ ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾಡಿದ.  “ನಿನಗೆ ಪೆಟ್ಟು ಬಿದ್ದು ಕೆಲವು ನಿಮಿಷ ಜ್ಞಾನ  ತಪ್ಪಿತ್ತು, ಆದ್ದರಿಂದ ಯಾರಾದರೂ ಸಹಾಯಕ್ಕೆ ಸಿಗುತ್ತಾರಾ ಅಂತ ಹುಡುಕಿದೆ” ಅಂದೆ. 

“ನನ್ನ ತಾಯಿಯ ತರಹ ನನಗೂ ದುರ್ಬಲ ಹೃದಯ, ಆದ್ದರಿಂದ ಜ್ಞಾನ ತಪ್ಪಿರಬಹುದು.  ಈ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ನಾನು ಒಬ್ಬನೇ, ಇನ್ನಾರೂ ಇಲ್ಲ.  ಅಂದಹಾಗೆ ನೀವು ವೈದ್ಯರೆ?  ಮತ್ತೂ ನಿಮ್ಮ ಹೆಸರು ತಿಳಿಯಲಿಲ್ಲ.”

“ನನ್ನ ಹೆಸರು ಫ್ರಾಂಕ್ ಆಲ್ಡರ್. ನಾನು  ಒಬ್ಬ ವಕೀಲ, ವೈದ್ಯನಲ್ಲ”

“ನನ್ನ ಹೆಸರು ಫೀಲಿಕ್ಸ್ ಸ್ಟಾನಿಫೋರ್ಡ್.  ಒಳ್ಳೆದಾಯಿತು, ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತ ಪರ್ಸಿವಲ್ ನನಗೆ ಹೇಳಿದ್ದ ನಮಗೆ ಒಬ್ಬ ವಕೀಲರ ಸಹಾಯ ಬೇಕಾಗಬಹುದು ಅಂತ.”

“ಹೇಳು, ನನ್ನಿಂದ ಏನು ಸಹಾಯ ಬೇಕು”

“ಅದು ಪರ್ಸಿವಲ್ ಗೆ ಗೊತ್ತು.  ಅಂದ ಹಾಗೆ ನೀವು ದೀಪದೊಂದಿಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಕೋಣೆಗಳಿಗೂ ಹೋಗಿದ್ದಿರಲ್ಲ, ಅಲ್ಲಿ ಏನಾದರೂ ಗಮನಿಸಿದ್ದಿರಾ?”

“ಏನು ಗಮನಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು?”

“ಅದೇ ಒಂದು ಕೋಣೆ ಬಾಗಲಿಗೆ ಬೀಗ ಮತ್ತು ಮೊಹರು ಹಾಕಿದ್ದು”

“ಹೌದು ನೋಡಿದ್ದೇನೆ”

“ನಿಮಗೆ ಅದನ್ನು ನೋಡಿ ಕುತೂಹಲ ಬರಲಿಲ್ಲವೇ?”

“ಹೌದು ಇದು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಅನ್ನಿಸಿತು ನಿಜ, ಆದರೆ ಅದು…”

“ನಾನು ಈ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ವರ್ಷದಿಂದ ಒಬ್ಬನೇ ವಾಸವಾಗಿದ್ದೇನೆ.  ನನಗೂ ಆ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಏನಿದೆ ಅಂತ ತಿಳಿಯುವ ಕುತೂಹಲ”

“ಏನು? ಈ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದೂ ನಿನಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲವೇ, ನೀನೇ ಹೋಗಿ ನೋಡಬಹುದಲ್ಲ?”

“ಇಲ್ಲ ಇದು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ನಾನು ಮಾಡಲೂಬಾರದು”

ನನ್ನ ಸಮಯ ಮೀರುತ್ತಿತ್ತು.  ಗಂಟೆ ೯, ಹೇಗಿದ್ದರೂ ಫೀಲಿಕ್ಸ್ ಪೂರ್ತಿ ಚೇತರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ.  ಇನ್ನೂ  ಪ್ರಶ್ನೆ  ಮಾಡಿದರೆ ನನ್ನ ಮನೆ ಸೇರುವುದು ತಡ ಆಗುತ್ತೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಹೊರಡುವುದಕ್ಕೆ ಎದ್ದು ನಿಂತೆ.  “ಮಿಸ್ಟರ್ ಆಡ್ಲರ್, ನಿಮಗೆ ಏನೂ ತೊಂದರೆ ಆಗದಿದ್ದರೆ ಇನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತು ಇಲ್ಲೇ ಇರಿ.  ನನ್ನ ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ನಿಮಗೆ ಆತಿಥ್ಯ ನೀಡುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ.  ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿ ನೋಡಿ ವಿಸ್ಕಿ ಮತ್ತು ಸಿಗಾರುಗಳಿವೆ, ದಯವಿಟ್ಟು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ.  ನೀವು ನನ್ನ ಜೊತೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯ ಕಳೆದರೆ ನನಗೆ ಬಹಳ ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತೆ”.  ಹೀಗೆ ಕೇಳಿದಮೇಲೆ ಇರಲೇಬೇಕಾಗಿ ಬಂತು.  ಫೀಲಿಕ್ಸ್ ತನ್ನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ನಡೆದಿದ್ದ ವಿಚಾರ ಹೇಳುವುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ. 

“ನಾನು ಅನೇಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ನತದೃಷ್ಟ.  ನನ್ನ ತಂದೆ ಕೋಟ್ಯಾಧೀಶ್ವರಾಗಿದ್ದರೂ ನಾನು ಈಗ ಬಡವ, ಯಾವ ವೃತ್ತಿಯೂ ಇಲ್ಲ.  ಸಾಲದ್ದಕ್ಕೆ ಈ ದೊಡ್ಡ ಮನೆಯನ್ನು ನಡೆಸುವದು ಅಸಾಧ್ಯ.  ಈ ಮನೆಯನ್ನು ಬಾಡಿಗೆ ಕೊಡಲು ನನಗೆ ಅನುಮತಿ ಇಲ್ಲ.  ಅಂದ ಹಾಗೆ ನನ್ನ ತಂದೆ ಸ್ಟಾನಿಸ್ಲಾಸ್ ಸ್ಟಾನಿಫಾರ್ಡ್, ನೀವು ಕೇಳಿರಬಹುದು ಅವರು ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಬ್ಯಾಂಕರ್ ಆಗಿದ್ದರು ” 

ಇವರ ಬಗ್ಗೆ ನಾನು ಓದಿದ್ದೆ, ಸುಮಾರು ಏಳು ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ  ನಡೆದ ದೊಡ್ಡ ಆರ್ಥಿಕ ಹಗರಣ ಮತ್ತು ಈತ ಪರಾರಿ ಆಗಿದ್ದು, ಎಲ್ಲಾ ದಿನಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಂದಿತ್ತು. 

“ನಮ್ಮ ತಂದೆ ಇತರರು ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದ್ದ ಹಣವನ್ನೆಲ್ಲಾ ಕಳೆದರು.  ಅವರ ತಪ್ಪಲ್ಲ ಆಗ ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಕೆಟ್ಟಿತ್ತು.  ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಮನುಷ್ಯ, ಇತರಿಗೆ ಹೀಗೆ ಅನ್ಯಾಯವಾಗಿದ್ದು ಸಹಿಸಲಾರದೆ ಮನೆಯವರಿಗೂ ಮುಖ ತೋರಿಸದೇ ಈ ದೇಶ ಬಿಟ್ಟುಹೋದರು. ಎಲ್ಲೊ ಅಪರಿಚಿತರಾಗಿ ತೀರಿಕೊಂಡರು, ಅವರ ಮೇಲೆ ಯಾವ ಅಪವಾದವೂ ಇರಲಿಲ್ಲ ಅಂದಮೇಲೆ ವಾಪಸ್ಸು ಬರಬಹುದಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ ಬರಲಿಲ್ಲ.  ಸುಮಾರು ಎರಡು ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ ತೀರಿಕೊಂಡಿರಬೇಕು, ಆದರೆ ನಮಗೆ ಇದರ ಮಾಹಿತಿ ಏನೂ ಇಲ್ಲ.  ಅವರು ಬದುಕಿದ್ದರೆ ವಾಪಸ್ಸು ಬಂದಿರಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಇನ್ನಿಲ್ಲ ಅನ್ನುವುದು ನನ್ನ ಊಹೆ”

“ಏನು ಅವರು ತೀರಿಕೊಂಡರೆ?”

“ಇರಬೇಕು; ಅವರು ಮಾಡಿದ್ದ ಹೂಡಿಕೆ ಚೇತರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರೂ ಅವರು ಬರಲಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ಅವರು ತೀರಿಕೊಂಡಿರಬೇಕು”

“ಎರಡು ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ ಅಂತ ಹೇಗೆ ತಿಳಿಯಿತು”

“ಆಗ ಅವರಿಂದ ಒಂದು ಕಾಗದ ಬಂದಿತ್ತು”

“ಹಾಗಾದರೆ ಅವರು ಎಲ್ಲಿದ್ದರು ಅಂತ ಗೊತ್ತಾಗಿರಬೇಕಲ್ಲವೆ?”

“ಇಲ್ಲ, ಸರಿಯಾಗಿ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ.  ಪ್ಯಾರಿಸ್ ನಿಂದ ಬಂದ ಅಂಚೆ ಗುರುತಿತ್ತು.  ಆಗತಾನೆ ನನ್ನ ತಾಯಿ ಸಹ ತೀರಿದ್ದಳು.  ಈ ಕಾಗದದಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಕೆಲವು ಸಲಹೆ ಮತ್ತು ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರು”

“ಹಿಂದೆಯೂ ಅವರಿಂದ ಕಾಗದ ಬಂದಿತ್ತೇ?”

“ಹೌದು.  ನೀವು ನೋಡಿದ ಮೊಹರು ಕೊಠಡಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಸಹ ಒಂದು ಕಾಗದದಲ್ಲಿದೆ.  ಅಲ್ಲಿ ನೋಡಿ, ಆ ಮೇಜಿನ ಮೇಲೆ ಅವರು ಬರೆದಿದ್ದ ಕಾಗದಗಳು ಇವೆ.  ದಯವಿಟ್ಟು ಇಲ್ಲಿ ತನ್ನಿ, ಪರ್ಸಿವಲ್ ನನ್ನು  ಬಿಟ್ಟರೆ  ನೀವೇ ಈ ಕಾಗದಗಳನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿರುವುದು!”

“ಅಂದಹಾಗೆ ಈ ಪರ್ಸಿವಲ್ ಯಾರು?” 

“ಆತ ನನ್ನ ತಂದೆಯ ಮುಖ್ಯ ಗುಮಾಸ್ತ ಮತ್ತು ಆಪ್ತನಾಗಿದ್ದ.  ನನ್ನ ತಾಯಿ ಬದುಕಿರೋವರೆಗೂ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿದ್ದ.  ಇದು ಮೊದಲನೆಯ ಕಾಗದ, ನನ್ನ ತಂದೆ ಪರಾರಿ ಆದ ದಿನವೇ ಬಂತು. ಇದು ನನ್ನ ತಾಯಿಗೆ ಬರೆದಿದ್ದು.  ನೀವೇ ಓದಿ.”

‘ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ಮಡದಿ,

ಸರ್ (ಡಾ) ವಿಲಿಯಂ ನಿನ್ನ ಹೃದಯ ಎಷ್ಟು ದುರ್ಬಲವಾಗಿದೆ ಅಂತ ತಿಳಿಸಿದಾಗಿನಿಂದ ನನಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಆತಂಕ ಉಂಟಾಗಿದೆ.  ನಾನು ನಿನ್ನೊಡನೆ ನನ್ನ ವ್ಯಾಪಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಇದುವರೆಗೂ ಮಾತನಾಡಿಲ್ಲ, ಈಗ ನಾನು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದೀನಿ ಅಂತ ನಿನಗೆ ತಿಳಿಸುವುದಕ್ಕೆ ನನಗೆ ಸಂಕೋಚ ಮತ್ತು ದುಃಖವಾಗುತ್ತಿದೆ.  ನನ್ನಿಂದಾಗಿ ನಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತರನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡು ಅನೇಕರು, ಅವರು ಕೂಡಿಟ್ಟ ಹಣವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಇದು ನನ್ನ  ತಪ್ಪಲ್ಲ – ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಹಾಗಿತ್ತು.  ಈ ಅವಮಾನವನ್ನು ನಾನು ತಡೆಯಲಾರೆ.  ಆದ್ದರಿಂದ ನಾನು ಎಲ್ಲರಿಂದ ತಲೆಮರೆಸಿಕೊಂಡು ಇರಬೇಕೆಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿ, ಪರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಜ್ಞಾತವಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.  ಇದು ಕೇವಲ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಮಾತ್ರ, ಪುನಃ ನಾವಿಬ್ಬರು ಒಂದಾಗಿರಬಹುದು.  ಆ ದಿನವನ್ನು ನಾನು ಎದುರು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.  ನನಗೆ ನಿನ್ನಿಂದ ಒಂದು ಸಹಾಯ ಬೇಕು, ಇದನ್ನು ತಪ್ಪದೆ ನಡೆಸಿಕೊಡಬೇಕು ಅಂತ ನನ್ನ ಕೋರಿಕೆ.  ನಾನು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಕೋಣೆಯನ್ನು ಫೋಟೋ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ಕತ್ತಲೆ ಕೋಣೆಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದು ನಿನಗೆ ಗೊತ್ತಿದೆ.  ನಾನು ಮನೆ ಬಿಡುವದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ಇದನ್ನು ಭದ್ರ ಪಡಿಸಿದ್ದೀನಿ, ಅದಕ್ಕೆ ನೀನು ಬೀಗ ಹಾಕಿ ಮೊಹರು ಮಾಡು.  ಅದರಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಅವಮಾನವಾಗುವ ಹಾಗೆ ಏನು ಇಲ್ಲ.  ಆದರೂ ನೀನು ಅಥವಾ ಫೀಲಿಕ್ಸ್ ಯಾವ ಕಾರಣದಿಂದಲೂ ಈ ಕೋಣೆಗೆ ಹೋಗಬಾರದು.  ನೀವಿರುವ ಮನೆಯನ್ನು ಮಾರುವ ಅಥವ ಬಾಡಿಗೆಗೆ ಕೊಡುವ ಹಾಗಿಲ್ಲ.  ಆದರೆ ಫೀಲಿಕ್ಸ ೨೧ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ ಮಾತ್ರ ಮೊಹರನ್ನು ತೆಗೆದು ಒಳಗೆ ಹೋಗಬಹುದು.  ನಿನಗೆ ಏನಾದರೂ ಸಹಾಯ ಬೇಕಿದ್ದರೆ ಪರ್ಸಿವಲ್ ನ ಕೇಳು, ಅವನಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ.

ಇತಿ, ನಿನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ಸ್ಟಾನಿಸ್ 

ಜೂನ್ ೪, ೧೮೮೭’

“ನಮ್ಮ ಉಳಿತಾಯವೂ ಮುಗಿದು ಜೀವನ ನಡೆಯುವುದು ಕಷ್ಟವಾಯಿತು.  ಮನೆಯ ಕೆಲವು ಸಾಮಾನುಗಳನ್ನು ಮಾರಿ ಮತ್ತು ಸೇವಕರನ್ನು ಕೆಲಸದಿಂದ ತೆಗೆದು ಹಾಕಿ ನಮ್ಮ ಸಂಸಾರವನ್ನು ಮುಂದೆವರೆಸಿದೆವು.  ನನ್ನ ತಾಯಿ ಈ ಕಾಗದ ನೋಡಿದ ಮೇಲೆ ಐದು  ವರ್ಷ ಬದುಕಿದ್ದರು.  ನಂತರ ಇನ್ನೆರಡು ಕಾಗದಗಳೂ ಬಂದವು.  ಕಳುಹಿಸಿದವರ ವಿಳಾಸವಿರಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಪ್ಯಾರಿಸ್ ನಿಂದ.  ನನ್ನ ತಾಯಿ ತೀರಿದ ಮೇಲೆ ನನಗೆ ಬಂದ  ಪತ್ರದಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಅನೇಕ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿ, ಮೊಹರು ಹಾಕಿದ ಕೋಣೆಗೆ ಈಗ ಅಷ್ಟೇನು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಇಲ್ಲ, ಆದರೂ ನನಗೆ ೨೧ ವರ್ಷ ವಾಗುವರೆಗೆ ತಾಳು ಎಂದಿದ್ದರು. ಇಷ್ಟೇ ದಿನಗಳು ಕಾದಿದ್ದೇನೆ, ಇನ್ನೆರಡು ತಿಂಗಳು ನಾನು ಕಾಯುತ್ತೇನೆ”

“ಎರಡು ತಿಂಗಳು ಏಕೆ?”

“ನನ್ನ ೨೧ ವರ್ಷದ ಹುಟ್ಟಿದಹಬ್ಬ; ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ನಾನು ತಾಳ್ಮೆಯಿಂದ ಇರುತ್ತೇನೆ,  ವಯಸ್ಸಿಗೆ ಬಂದ  ತಕ್ಷಣ ಆ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಏನಿದೆ ಅಂತ ನೋಡಿ ನಂತರ ಈ ಮನೆಯಿಂದ ಹೊರಗೆ ಹೋಗುತ್ತೇನೆ”,

“ಈ ಏಳು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಷೇರ್ ಮಾರ್ಕೆಟ್ ಚೇತರಿಕೊಂಡಿದೆ ಆಗ ಅವರು ವಾಪಸ್ಸು ಬರಬಹುದಾಗಿತ್ತಲ್ಲ “

“ಬಹುಷಃ ಅವರು ಜೀವಿತವಾಗಿಲ್ಲ ಆದ್ದರಿಂದ”

“ನಿನ್ನ ತಾಯಿಯನ್ನು ಅವರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಲಿಲ್ಲ ಏಕೆ?”

“ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ “

“ನಿನ್ನ ತಾಯಿ ತೀರಿದಾಗ ಅವರ ಶವಸಂಸ್ಕಾರ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಬರಲಿಲ್ಲವೇಕೆ?”

“ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ”

“ಫೀಲಿಕ್ಸ್, ನೋಡು, ನನ್ನ ಪ್ರಕಾರ ನಿನ್ನ ತಂದೆ ಮೇಲೆ ಇನ್ನೇನೋ ಅಪವಾದ ಇರಬೇಕು ಅಥವ ಇದೆ ಅಂತ ಭಾವಿಸಿರಬೇಕು, ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ತಲೆತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಇದ್ದಾರೆ” 

ಇದನ್ನು ಕೇಳಿ ಫೀಲಿಕ್ಸ್ ಗೆ ಬೇಜಾರಾಗಿರಬೇಕು.  “ಮಿಸ್ಟರ್ ಆಡ್ಲರ್, ನಿಮಗೆ ನನ್ನ ತಂದೆಯ ಪರಿಚಯ ಇದ್ದಿದ್ದರೆ ಈ ಸಂಶಯ ಬರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ಕಣ್ಮರೆ ಆದಾಗ ನಾನಿನ್ನು ಚಿಕ್ಕವನು ಆದರೂ ನನಗೆ ಅವರು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಗಳಾಗಿದ್ದರು.  ಅವರ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ ನನಗೆ ಆಗಲೇ ಗೊತ್ತಿತ್ತು.  ನಿಮ್ಮ ಜೊತೆ ಮಾತನಾಡಿದ್ದು ನನಗೆ ಸಮಾಧಾನವಾಯಿತು.  ನಿಮಗೆ ಹೊತ್ತಾಗುತ್ತಿದೆ, ನೀವು ಇನ್ನು ಹೊರಡಿ” ಅಂದ.

“ನನ್ನಿಂದ ಏನಾದರೂ ಸಹಾಯ ಬೇಕಿದ್ದರೆ ಕೇಳು” ಅಂತ ಹೇಳಿ ನನ್ನ ವಿಸಿಟಿಂಗ್ ಕಾರ್ಡ್ ಕೊಟ್ಟು ಮನೆ ಸೇರಿದೆ.

ಈ ವಿಚಾರದ ಬಗ್ಗೆ ನನ್ನನ್ನು ಯಾರು ಸಂಪರ್ಕಿಸದೇ ಇದ್ದುದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರ ಬಂದಿರಬೇಕೆಂದು ಹೆಚ್ಚು ಗಮನ ಕೊಡಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಒಂದು ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ನನ್ನ ಕಚೇರಿಗೆ J H Percival ಎಂಬಾತ ನನ್ನನ್ನು ನೋಡಲು ಬಂದ. ಈ ಹೆಸರು ಎಲ್ಲೊ ಕೇಳಿದಹಾಗೆ ಜ್ಞಾಪಕ ಬಂತು. ಆತ 

“ಸರ್ ನನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತ ಫೀಲಿಕ್ಸ್ ನಿಮಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ.  ಅದರಿಂದ ನಿಮ್ಮನ್ನು ನೋಡಲು ಬಂದೆ” 

”ಹೌದು, ಹೌದು. ಬನ್ನಿ ಏನು ವಿಷಯ”

“ಅವನ ತಂದೆ ಪರಾರಿ ಆದದ್ದು ಮತ್ತು ಮೊಹರು ಹಾಕಿರುವ ಕೋಣೆ ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಿದೆ.  ಈ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ನೀವು ನಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತೀರ, ಅಂತ ಹೇಳಿದ್ದಿರಂತೆ” 

“ಹೌದು ಹೇಳಿದ್ದೆ, ನಿಜ.  ಈಗ ನನ್ನಿಂದ ಏನಾಗಬೇಕು ಹೇಳಿ”

“ಫೀಲಿಕ್ಸ್ ನ ೨೧ನೇ ಹುಟ್ಟಿದ ಹಬ್ಬದ ದಿನ ಮೊಹರನ್ನು ತೆಗೆದು ಆ ಕೋಣೆಯ ಒಳಗೆ ಹೋಗಬಹುದು ಅಂತ ಮಿಸ್ಟರ್ ಸ್ಟಾನ್ನಿಫೋರ್ಡ್ ಅನುಮತಿ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ ಅಂತ ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಿದೆ ಅಲ್ಲವೇ?” 

“ಹೌದು ನಾನು ಆ ಪತ್ರವನ್ನು ಓದಿದ್ದೇನೆ “

“ಇವತ್ತು ಫೀಲಿಕ್ಸ್ ಗೆ ೨೧ ವರ್ಷ”

“ಓ ಹಾಗಾದರೆ, ಕೋಣೆ ಒಳಗೆ ಹೋಗಿದ್ದರೆ?”

“ಇಲ್ಲ.  ನನ್ನ ನಂಬಿಕೆ, ಮೊಹರು ತೆಗೆಯುವಾಗ ಒಬ್ಬ ಸಾಕ್ಷಿ ಬೇಕು.  ನೀವು ವಕೀಲರು, ನಿಮಗೆ ಈ ವಿಚಾರ ಗೊತ್ತಿದೆ.  ಆದ್ದರಿಂದ ನಿಮ್ಮ ಎದುರಿಗೆ ಮೊಹರನ್ನು ತೆಗೆದು ಮೂರು ಜನರೂ ಒಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದು. ಇದು ನಿಮಗೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಇದ್ದರೆ ನಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿ. ನನಗೆ ದಿನವೆಲ್ಲ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ, ನಿಮಗೂ ಸಹ, ಆದ್ದರಿಂದ ಇವತ್ತು ಒಂಭತ್ತು ಗಂಟೆಗೆ ಭೇಟಿಯಾಗಬಹುದು”

“ಆಗಲಿ ನಾನು ಇವತ್ತು ಬರುತ್ತೇನೆ”

ನಾನು ಸರಿಯಾಗಿ ೯ ಗಂಟೆಗೆ ಹೋದೆ ಅಲ್ಲಿ ಫೀಲಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಪರ್ಸಿವಲ್ ನನಗಾಗಿ ಕಾದಿದ್ದರು. ಫೀಲಿಕ್ಸ್ ಮುಖದ ಮೇಲೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಆತಂಕ ಇತ್ತು, ಪರ್ಸಿವಲ್ ತುಂಬಾ ನರಬಲದಿಂದ ನಡುಗುವ ಹಾಗೆ ಅನಿಸಿಕೆ ತೋರಿಸಿದ.  ಹಚ್ಚಿದ ದೀಪವನ್ನು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿದು “ಸರಿ ಮೊಹರು ತೆಗೆದು ಒಳಗೆ ಹೋಗುವ ಸಮಯ ಬಂದಿದೆ, ನಡೆಯಿರಿ” ಅಂದು ಹೇಳಿ ಬಾಗಿಲಿನ ಮುಂದೆ ನಿಂತು ಸ್ವಲ್ಪ ನಡುಕದಿಂದ “ಫೀಲಿಕ್ಸ್, ಇಲ್ಲಿ ಏನಿದೆಯೋ ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ.  ಆದರೆ ಏನಿದ್ದರೂ ಅದನ್ನು ನೋಡುವ ಧೈರ್ಯ ನಿನಗೆ ಇರಬೇಕು”

“ನೀವು ಹೇಳಿದ್ದನ್ನು ಕೇಳಿ ಈ ನನಗೆ ಹೆದರಿಕೆ ಆಗುತ್ತದೆ, ಏನಿರಬಹುದು ಇಲ್ಲಿ?” 

ಪರ್ಸಿವಲ್ ತನ್ನ ಒಣಗಿನ ಗಂಟಲಿಂದ ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ತೊದಲಿದ “ಇಲ್ಲ, ಇಲ್ಲ. ಫೀಲಿಕ್ಸ್ ನೀನು … ನೀನು …. ಧೈರ್ಯ … ಧೈರ್ಯ … ವಾಗಿರು…”

ಇವನು ಮಾತನಾಡುವ ರೀತಿ ನೋಡಿ ಇವನಿಗೆ ಒಳಗೆ ಏನಿದೆ ಅಂತ ಗೊತ್ತಿರಬಹುದು ಅನ್ನುವ ಸಂಶಯ ನನಗೆ ಬಂತು.  

ದೀಪವನ್ನು ನಾನು ನಡುಗುತ್ತಿರುವ ಪರ್ಸಿವಲ್ ನಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಂಡೆ. ಪರ್ಸಿವಲ್ ಬೀಗದ ಕೈಗೊಂಚಲನ್ನು ಫೀಲಿಕ್ಸ್ ಗೆ ಕೊಟ್ಟು “ನಾನು ಕೊಟ್ಟ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಜ್ಞಾಪಕವಿರಲಿ” ಎಂದ. ಫೀಲಿಕ್ಸ್ ನನ್ನ ಚಾಕುವಿನಿಂದ ಮೊಹರನ್ನು ಒಡೆದು, ಬೀಗದಕೈಯಿಂದ ಬೀಗ ತೆಗದು ಬಾಗಿಲನ್ನು ಮುಂದೆ ತಳ್ಳಿ ಒಂದು ಹೆಜ್ಜೆ ಮುಂದೆ ಇಟ್ಟು ತನ್ನ ಕಣ್ಣು ಮುಂದಿನ ದೃಶ್ಯ ನೋಡಿ ಜ್ಞಾನ ತಪ್ಪಿ ಕುಸಿದು ಬಿದ್ದ. 

ಏಳು ವರ್ಷದಿಂದ ಗಾಳಿ ಬಿಸಿಲು ಕಾಣದೆ ಇರುವ ಈ ಕೋಣೆಯಿಂದ ಗಬ್ಬು ವಾಸನೆ ಬಂತು.  ನಾನು ದೀಪವನ್ನು ಮೇಲೆ ಎತ್ತಿ ನೋಡಿದಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿದ್ದು ಸಣ್ಣ ಮೇಜು, ಅನೇಕ ಗಾಜಿನ ಬಾಟಲಿಗಳು, ಕುರ್ಚಿಯ ಮೇಲೆ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಆಕಾರ ನಮ್ಮ ಕಡೆ ಬೆನ್ನು ತೋರಿಸಿ ಏನೋ ಬರೆಯುತ್ತಿರುವ ಹಾಗಿತ್ತು, ದೀಪವನ್ನು ಇನ್ನೂ ಮೇಲೆತ್ತಿ ನೋಡಿದಾಗ, ಅವನ ಧೂಳು ತುಂಬಿದ ತಲೆ, ಮೇಜಿನ ಮೇಲೆ ಕುಸಿದು ಅವನು ಹಿಡಿದಿದ್ದ ಲೇಖನಿ ಬಣ್ಣ ಕೆಟ್ಟ ಕಾಗದದ ಮೇಲಿತ್ತು ..

ಪರ್ಸಿವಲ್ “ನನ್ನ  ಧಣಿಗಳೇ” ಎಂದು ಕಿರಿಚಿದ, “ಇಲ್ಲಿ ಏಳು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಇಲ್ಲೇ ಕುಳಿತಿದ್ದಾರೆ, ನಾನು ಅವರನ್ನು ಬೇಡಿಕೊಂಡೆ, ಆದರೆ ನನ್ನ ಮಾತು ಕೇಳಲಿಲ್ಲ.  ಮೇಜಿನ ಮೇಲಿರುವ ಬೀಗದಕೈಯಿಂದ ಒಳಗಿಂದ ಬಾಗಿಲನ್ನು ಭದ್ರ ಮಾಡಿದ್ದರು.  ಇಲ್ಲಿರುವ ಕಾಗದ ಮೇಲೆ ಏನೋ ಸಂದೇಶ ಬೇರೆ ಇದೆ. 

ನಾನು “ಏನು! ಇದು ಮಿಸ್ಟರ್ ಸ್ಟಾನಿಸ್ ಸ್ಟಾನಿಫೋರ್ಡ್! ಅಯ್ಯೋ ದೇವರೇ” ಅಂತ ಉದ್ಗರಿಸಿದೆ.

“ಸರಿ, ಸರಿ.  ಆ ಕಾಗದ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಬೇಗ ನಡೆಯಿರಿ, ಈ ಕೋಣೆಯ ಗಾಳಿ ತುಂಬಾ ವಿಷಪೂರಿತವಾಗಿದೆ” ಎಂದು ಹೇಳಿ ಕುಸಿದಿದ್ದ ಫೀಲಿಕ್ಸ್ ನ ಇಬ್ಬರೂ ಎತ್ತಿ ಹೊರಗೆ ಬಂದೆವು.  ಫೀಲಿಕ್ಸ್ ಎಚ್ಚರಗೊಂಡು  ”ನನ್ನ ತಂದೆ…. ನನ್ನ ತಂದೆ ಇಲ್ಲಿ ಕುರ್ಚಿಯ ಮೇಲೆ ಏಳುವರ್ಷದಿಂದ ಸತ್ತು ಕುಳಿತಿದ್ದಾರೆ.  ಪರ್ಸಿವಲ್, ನಿನಗೆ ಈ ವಿಚಾರ ತಿಳಿದಿತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ನನಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದು” ಅಂತ ಗೋಳಾಡಿದ. “ಹೌದು, ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿತ್ತು ಆದರೆ ನಾನು ಯಾರಿಗೂ ಹೇಳುವ ಹಾಗಿರಲಿಲ್ಲ.  ಇದು ಧಣಿಗಳಿಗೆ ಕೊಟ್ಟ ಮಾತು, ನನ್ನನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸು” ಅಂದ. 

“ಹಾಗಾದರೆ ನನ್ನ ತಾಯಿಗೆ ಮತ್ತು ನನಗೆ ಬಂದದ್ದು ಸುಳ್ಳು ಪತ್ರಗಳು ತಾನೇ?” 

“ಇಲ್ಲ ಇಲ್ಲ, ನಿಮ್ಮ ತಂದೆ ಇವನ್ನು ಬರೆದು ನನಗೆ ಕೊಟ್ಟು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಪ್ಯಾರಿಸ್ ನಿಂದ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡು ಅಂತ ನನಗೆ ಆದೇಶ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರು.  ಅವರು ನನ್ನ ಧಣಿಗಳು, ಅವರ ಮಾತನ್ನು ಪರಿಪಾಲಿಸುವುದು ನನ್ನ ಕರ್ತವ್ಯವಾಗಿತ್ತು”

ನರಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಫೀಲಿಕ್ಸ್ ಒಂದು ಗುಟುಕು ವಿಸ್ಕಿ ಸೇವಿಸಿ, “ನನಗೆ ಈಗ ಸ್ವಲ್ಪ ಧೈರ್ಯ ಬಂದಿದೆ, ವಿವರಿಸಿ ಹೇಳು” ಎಂದ. 

“ನಿನ್ನ ತಂದೆ ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ Investment banker ಆಗಿದ್ದರು, ಬಹಳ ಹೆಸರಾದಂತಹ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಮನುಷ್ಯ ಆಗಿದ್ದರಿಂದ ಅನೇಕ ಜನರು ಅವರ ಹಣವನ್ನು ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆಗಾಗಿ ಇವರಿಗೆ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಕ್ರಮೇಣ ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಕೆಟ್ಟು ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕುಸಿದು ಉಳಿತಾಯದಲ್ಲಿದ್ದ ಹಣದ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕೆ ಬೆಲೆ ಇಲ್ಲದಾಯಿತು.  ಅನೇಕರ, ಅದರಲ್ಲೂ ಇವರ ಸ್ನೇಹಿತರ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ದುರ್ಬಲವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಕುಟುಂಬಗಳು ನಾಶವೇ ಆದವು.  ಇದನ್ನು ನೋಡಿ ಸಹಿಸಲಾರದೆ ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಣವನ್ನು ಬಿಡುವುದಕ್ಕೆ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಿದರು.  ನಾನು ಇದು ಬೇಡ ಅಂತ ಗೋಗರೆದೆ.  ಆದರೆ ಅವರ ಮನಸ್ಸು ಧೃಡವಾಗಿತ್ತು.  ಅವರ ಒಂದು ಕೊರಗು ಇದ್ದಿದ್ದು ನಿನ್ನ ತಾಯಿಯ ಬಗ್ಗೆ, ಡಾ ವಿಲಿಯಂ ಪ್ರಕಾರ ಅವರಿಗೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಗಾಬರಿಯಾದರೆ ಹೃದಯಾಘಾತವಾಗುವುದು ಖಂಡಿತ ಎಂದಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ದಿನಗಳು ಬದಕಿರುವುದಿಲ್ಲ ಅಂತಲೂ ಹೇಳಿದ್ದರು.  ಆದ್ದರಿಂದ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿಯುವ ಹಾಗೆ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸರಿಯಲ್ಲ ಅಂತ ತೀರ್ಮಾನ ಮಾಡಿ, ಎರಡು ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಬರೆದು ಆಗಾಗ್ಗೆ ತಲುಪಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಅಪ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ನಿನ್ನ ತಾಯಿ ಐದು ವರ್ಷ ಬದುಕಿದ್ದರು, ಇನ್ನೊಂದು ಕಾಗದವನ್ನು ನಿನ್ನ ತಾಯಿ ತೀರಿದಮೇಲೆ ತಲಪಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು.  ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ಯಾರಿಸ್ ನಿಂದ ಕಳಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು.  ಏಳು ವರ್ಷ ಆದಮೇಲೆ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಆಗಿರುವ ಅನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ನೋವು ಮರೆತಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ಆಗಿರಬಹುದೆಂದು ಅವರ ನಂಬಿಕೆ ಇರಬೇಕು.  ನನ್ನನ್ನು ನೀವು ತಪ್ಪಿತಸ್ತನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಬೇಡಿ, ನನ್ನ ತಪ್ಪು ಇದರಲ್ಲಿ ಏನೂ ಇಲ್ಲ. ಈ ವಿಚಾರವನ್ನೇ ನಿಮ್ಮ ತಂದೆ ಬರೆದಿರುವುದು ಇರಬೇಕು, ಇದನ್ನು ಓದಲೇ ಈಗ?”

“ಓದು”

”ನಾನು ವಿಷ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ.  ಅದು ನನ್ನ ರಕ್ತನಾಳದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತಿದೆ.  ಇದು ವಿಚಿತ್ರವಾಗಿದ್ದರೂ ನೋವು ಇಲ್ಲ.  ಈ ಪತ್ರವನ್ನು ನೀವು ಓದುತ್ತಿರುವ ವೇಳೆಗೆ ನನ್ನ ಕೋರಿಕೆಯನ್ನು ಪಾಲಿಸಿದ್ದರೆ, ನಾನು ಸತ್ತು ಬಹಳ ವರ್ಷಗಳಾಗಿರುತ್ತದೆ.  ಹಣ ಕಳೆದುಕೊಂಡವರಿಗೆ ಇನ್ನೂ ನನ್ನ ಮೇಲೆ ದ್ವೇಷ ಇರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದ್ದೇನೆ.  ಫೀಲಿಕ್ಸ್, ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಆಗಿರುವ ಲೋಕಾಪವಾದಕ್ಕೆ ನನ್ನನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸು.  ದೇವರು ನಿನಗೆ ಒಳ್ಳೆಯದು ಮಾಡಲಿ”

ಇದನ್ನು ಕೇಳಿ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಆಮೆನ್ ಅಂದೆವು.

***

ಈ ಕಥೆಯನ್ನು ಅನುವಾದ ಮಾಡಲು ಅನುಮತಿ ಕೊಟ್ಟ The Conan Doyle Estate ನವರಿಗೆ ಮತ್ತು ಸುಂದರವಾದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ ಡಾ. ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣ ಗೂಡೂರ್ ಅವರಿಗೆ ನನ್ನ ಕೃತಜ್ಞತೆಗಳು.  

– ರಾಮಮೂರ್ತಿ,  ಬೇಸಿಂಗ್ ಸ್ಟೋಕ್