ವನ್ಯ ಜೀವಿಗಳ ಜಾಡುಹಿಡಿದು- ಕರ್ನಾಟಕದ ವನಜೀವ ಜಾಲದ ತೌಲನಿಕ ಅವಲೋಕನ.
ಲೇಖಕರು: ಶ್ರೀಯುತ ಸಂಜಯ್ ಗುಬ್ಬಿ

“ಜಯ ಸುಂದರ ನದಿವನಗಳ ನಾಡೆ” – ಕುವೆಂಪು
”ಬೆಳುವಲ ಮಲೆ-ಕರೆ ಸುಂದರ ಸೃಷ್ಟಿ”- ಚನ್ನವೀರ ಕಣವಿ
”ನಿತ್ಯ ಹರಿದ್ವರ್ಣ ವನದ ತೇಗ ಗಂಧ ತರುಗಳಲ್ಲಿ ನಿತ್ಯೋತ್ಸವ”- ನಿಸಾರ್ ಅಹ್ಮದ್
”ಚಿಮ್ಮುತ ಓಡಿವೆ ಜಿಂಕೆಗಳು-ಕುಣಿದಾಡುತ ನಲಿದಿವೆ ನವಿಲುಗಳು” ಗಂಧದ ಗುಡಿ
“ಹಸಿರೊಡೆದು ಉಸಿರಾಡಿ ನಗುತಿರುವ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಕಾವೇರಿ ಮೈದೋರಿ ನಲಿದಿರುವಳು”- ಮಾಗಿಯ ಕನಸು
“ಮುಗಿಲೇರಿ ಮುತ್ತಿಡುವ ಆಗಸದ ಆಚೆಗೆ ಗಿರಿ ಸಾಲು ತಾನಾಗಿ ಮೆರೆದಾಡಿದೆ
ಚೆಲುವಿನ ರಾಶಿಯ ಗೆಲುವನೂ ಕಾಣಲು ಮಲೆನಾಡ ಮೈಸಿರಿಯು ನೆಲೆ ನಿಂತಿದೆ ..ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ನೀನೆ”- ಮಾಗಿಯ ಕನಸು

ಈ ಹಾಡುಗಳನ್ನು, ಕವಿತೆಯ ಸಾಲುಗಳನ್ನು ನಾವು ಓದಿ ಕೇಳಿ, ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ನೋಡಿ ಬಲ್ಲೆವು. ಈ ಸೌಂದರ್ಯದ ಒಳಗಿನ ನಿಜ ಆಳ ಅಗಲಗಳನ್ನು, ಅದರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಇರುವ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು, ತನು ಮನಗಳನ್ನು ಧಾರೆಯೆರೆದು ಇವುಗಳನ್ನು ಕಾಯಲು ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ತೆರೆಮರೆಯ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನೂ ಸ್ವಂತ ಅನುಭವಗಳ ಮೂಲಕ, ದೃಷ್ಟಾಂತಗಳ ಮೂಲಕ ಉತ್ತಮ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ನಮ್ಮ ಮುಂದೆ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸುತ್ತಾ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರ ಭಾಷೆಯ ಲಹರಿಯಲ್ಲಿ ಓದಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುವ ಈ ಪುಸ್ತಕ ಅಕಸ್ಮಾತಾಗಿ ನನಗೆ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದು ನಿಮಗೆ ಅದರ ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಸಲು ಈ ಲೇಖನ.

ಸಂಜಯ್ ಅವರು ತುಮಕೂರೆಂಬ ಬಯಲು ಸೀಮೆಯ ನಾಡಿನಿಂದ ಬಂದಿದ್ದರೂ ಅವರ ಈ ಕಾಡು ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ” ಹುಚ್ಚು” ಹೇಗೆ ಬೆಳೆಯಿತೆಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲವು ಉನ್ನತ ಜೀವಗಳು ನಮ್ಮ ಮನೋಭಾವನಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಾಗರಹೊಳೆಯ ಮಾಯಾಲೋಕದ ಪರಿಚಯವೂ ಸ್ಥೂಲವಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತಾರೆ.
ಮುಂದಿನ ಅಧ್ಯಾಯಗಲಲ್ಲಿ ವನ್ಯಜಿವಿಗಳು ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಹೇಗೆ ಸಹಾಯಕಾರಿಯಾಗಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತಲೇ ಮನುಷ್ಯ ನಿರ್ಮಿತ ಯೊಜನೆಗಳು, ಕೇವಲ ಸ್ವಾರ್ಥ, ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ನಿರ್ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯವಾಗಿ ಅರಣ್ಯ ಹನನ ಆಗುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನೂ ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲವೂ ಅಂಕಿ-ಅಂಶಗಳ ಸಹಿತ ವಿವರಿಸಿದ್ದರೂ ಅವುಗಳು ಓದಿನ ರೋಚಕೆತೆ ಹಾಗೂ ಲಹರಿಯನ್ನು ಹಾಳುಗೆಡವದಂತೆ ಬರದಿರುವುದು ಲೇಖಕರ ಜಾಣ್ಮೆ ಹಾಗೂ ಆಳವಾದ ಅರಿವಿನ ಸಂಕೇತ. ಯಾವ ವಿಷಯವೂ ಒಣ ಮಾಹಿತಿಯೆಂದಿನಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
ಕೇವಲ ಮಲೆನಾಡಿನ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವೇ ವನ್ಯ ಜೀವಿಗಳಿರುತ್ತಾವೆಂದು ನಂಬಿದವರು ಬಹಳ. ಬಯಲು ಹಾಗೂ ಕುರುಚಲ ಕಾಡಿನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಜೀವಸಂಕುಲವನ್ನೂ ಅಪ್ಯಾಯತೆಯಿಂದ ವಿವರಿಸುವ ಅಧ್ಯಾಯ ಪಶ್ಚಿಮಘಟ್ಟಗಳಿಂದಾಚೆ; ಚಿತ್ರಸಹಿತ, ಆಸಕ್ತಿ ಪೂರ್ಣ.

ವನ್ಯ ಜೀವಿ ಸಂಶೋಧಕರಾಗಿ ಸಂಜಯ ಗುಬ್ಬಿ ಅವರು ಕಂಡ, ಕಾಡು ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವ ವಿಧಾನಗಳು, ಉಳಿಸಲು ಮಾಡಿದ ಚಿಕ್ಕ ಪುಟ್ಟ ಹೋರಾಟಗಳು,ಎದುರಾಗುವ ಸವಾಲುಗಳು, ಸ್ಪಂದಿಸಿದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನಗಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನೀಡಿದ ಸಹಾಯ ಹಸ್ತಗಳು, ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ವಿವರಿಸುತ್ತಾ ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಗೆಗೆ ಅಭಿಮಾನವನ್ನೂ ಮೂಡಿಸುತ್ತಾರೆ.
ವನ್ಯ ಜೀವಿಗಳ ಜೀವನಕ್ರಮವನ್ನು ಅರಿತು, ಆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ಅವುಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಹೇಗೆ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆಯೆಂಬ ವಿಚಾರಗಳನ್ನೂ ವಿವರಿಸಿ ನಮ್ಮ ಮುಂದೆ ಹೊಸದೊಂದು ಲೋಕವನ್ನೇ ತೆರೆದಿಡುತ್ತಾರೆ.
ಎಲ್ಲವೂ ನಿರಾಶಾದಾಯಕವಾಗಿಲ್ಲ ;ಹತ್ತು ಹಲವು ಯೊಜನೆಗಳು ಇಂದು ವನ್ಯಜೀವಿ ರಕ್ಷlಣೆಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿಯೂ ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ;ಅವುಗಳ ವಿವರಗಳೂ ಇವೆ. ಆದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರೂ ಸಹಕರಿಸಿ ಕೈಜೋಡಿಸಬೇಕೆಂಬ ಕೆಲವು ಮನವಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಪುಸ್ತಕ ಮುಗಿಯುತ್ತದೆ.

ಸ್ವತಃ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಪದವಿ ಪಡೆದು, ತಮ್ಮದೇ ಲಾಭದಾಯಕ iಉದ್ಯಮ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ್ಯೂ ಅವೆಲ್ಲವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ತಮ್ಮ ಹೃದಯದ ಕರೆಗೆ ಓ ಗೊಟ್ಟು ವನ್ಯಜೀವಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಸಂಜಯ್ ಹತ್ತರಲ್ಲಿ ಹನ್ನೊಂದನೆಯವರಾಗದೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ನಿಂತು ಮಾದರಿಯಾಗಿರುವದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಇಂಥ ಒಂದು ಅಪರೂಪದ ಪುಸ್ತಕವನ್ನೂ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಇವರು ಕನ್ನಡದ ಕೆಚ್ಚೆದೆಯ ಪ್ರೇಮಿಯೂ ಹೌದು. ಇತ್ತಿಚೆಗೆ ಇವರ ಮುಖತಃ ಪರಿಚಯ ಆಗಿದ್ದು ನನ್ನ ಅದೃಷ್ಟ. ನವಕರ್ನಾಟಕ ಪುಸ್ತಕ ಪ್ರಕಾಶನದವರು ತಂದಿರುವ ಈ ಹೊತ್ತಗೆ, ಎರಡನೆಯ ಮುದ್ರಣ ಕಂಡಿರುವುದು ಇದರ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

(ಚೊಕ್ಕ ಪುಸ್ತಕಕ್ಕೊಂದು ಚಿಕ್ಕ ಕವಿತೆ )

“ನಿಲ್ಲಿಸಿ ನಮ್ಮೆಲ್ಲ ಈ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಕಗ್ಗೊಲೆ
ನೀಡೋಣ ಅದಕೆಮ್ಮ ಜೀವದಷ್ಟೇ ಬೆಲೆ
ಹಾಕೋಣ ಪ್ರಕೃತಿಗೆ ನಮ್ಮ ಜೀವದ ಕಾವಲು
ಕಾಣೋಣ ಭವ್ಯ ಹೊಸ ಹಗಲು-
ಅಂಧ ಅಸ್ತಮಾನದಾ ಬದಲು!!”
(ಸುದರ್ಶನ)