ಒಂದು ಪ್ರವಾಸದ ಬರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅಂಶಗಳು ಎದ್ದು ತೋರುತ್ತದೆ
೧. ಪ್ರವಾಸಿ
೨. ಪ್ರವಾಸಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯವಾದ ಸ್ಥಳ

ಪ್ರವಾಸ ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಪ್ರವಾಸಿಗೆ ಇತರ ದೇಶಗಳನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿ ಅಲ್ಲಿನ ನೋಟ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಭಾಷೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಅರಿಯುವ ಹಂಬಲವಿರಬೇಕು. ಪ್ರವಾಸಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಹಣ ಖರ್ಚು ಮಾಡುವ ಇಚ್ಛೆ ಇರಬೇಕು. ಹಾಗೆಯೇ ಪ್ರವಾಸ ತರುವ ಪ್ರಯಾಸ ಮತ್ತು ಅನಾನುಕೂಲಕ್ಕೇ ತಯಾರಾಗಿರಬೇಕು.
ಇನ್ನು ಪ್ರವಾಸ ಸ್ಥಳದ ಆಯ್ಕೆ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಆಸಕ್ತಿ, ಆ ಸ್ಥಳದ ಇತಿಹಾಸ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ನೈಸರ್ಗಿಕ ತಾಣಗಳು, ಅಲ್ಲಿ ಇರಬಹುದಾದ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು, ಅಂತರ್ಜಾಲದಲ್ಲಿರುವ ಜಾಹಿರಾತು, ಹೋಗಿ ಬಂದವರಿಂದ ದೊರಕಿದ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಹೀಗೆ ಅನೇಕ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳಿಂದ ನಿರ್ಧಾರಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

ಪ್ರವಾಸದಿಂದ ಒದಗಿ ಬಂದ ಅನುಭವವನ್ನು ಇತರರೊಡನೆ ಫೇಸ್ ಬುಕ್ ನಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಇನ್ನು ಕೆಲವರು ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರವಾಸಕಥನ ಬರೆಯಬಹುದು. ಇನ್ನು ಕೆಲವರು ತಮ್ಮ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಒಂದು ಪುಸ್ತಕ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಬಹುದು. ಪ್ರವಾಸ ಕೈಗೊಂಡ ವ್ಯಕ್ತಿ ತನ್ನ ಪ್ರವಾಸದ ಅನುಭವವನ್ನು ಇತರರೊಡನೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದರ ಮೂಲಕ ಪ್ರವಾಸದ ಸವಿ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಅನುಭವಿಸುವ ಅವಕಾಶ ಒದಗಿಬರುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಚಾರ ಪ್ರವಾಸ ಕಥೆ ಬರೆಯುದಕ್ಕೆ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡಬಹುದು .

ಶ್ರೀವತ್ಸ ಅವರು ಕಳೆದ ಕೆಲವು ವಾರಗಳ ಹಿಂದೆ ತಮ್ಮ ಮಿತ್ರರೊಡನೆ ಚೈನಾ ಪ್ರವಾಸ ಕೈಗೊಂಡಿದ್ದು ಅದನ್ನು ನಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಮೇಲೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಈ ಪ್ರವಾಸ ಕಥನದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ತಮ್ಮ ಅನುಭವವನ್ನು ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರವಾಗಿ ಹೇಳುವುದರ ಜತೆ ಅದಕ್ಕೆ ತಿಳಿಹಾಸ್ಯವನ್ನು ಲೇಪಿಸುವುದು ಅವರ ವಿಶೇಷ ಶೈಲಿ.

ಬಹಳ ಪುರಾತನ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡು ಹಿರಿದಾದ ಮತ್ತು ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾದ ಚೈನಾ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಒಂದೇ ಬರಹದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿ ಮುಗಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಈಗ ಪ್ರಕಟಪಡಿಸಿರುವುದು ಭಾಗ ಒಂದು, ಎರಡನೇ ಭಾಗವನ್ನು ಮುಂದಿನ ವಾರ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿ.

ಶಿವಪ್ರಸಾದ್ (ಸಂ )

***

 

ನಮ್ಮ ಚೀನದ ಪ್ರವಾಸ

ಇದೇ ವರ್ಷ ಮೇ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಏಳು ಕನ್ನಡಿಗರು – ನಾನು ಮತ್ತು ನನ್ನ ಆರು ಮಿತ್ರರೂ ಸೇರಿ – ಚೀನ ದೇಶದಲ್ಲಿ 18 ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಮಾಡಿದ ಪ್ರವಾಸದ ಕೆಲ ಅನಿಸಿಕೆ-ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವೆ. ಇದು ಇಡೀ ಪ್ರವಾಸದ ವರ್ಣನೆಯಲ್ಲ ಅಂದ ಮೇಲೆ ನೀವು ಬಿಟ್ಟುಸಿರು ಬಿಡಬಹುದು.

ಯಾಕೆ ಚೀನ?

ನಮ್ಮ ದೇಶದಂತೆ, ಚೀನ ದೇಶದ ನಾಗರೀಕತೆಯೂ ಹಳೆಯದಲ್ಲವೆ? ಪ್ರಾಚೀನ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಆ ಜನತೆಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲೊಂದು ಕಸುವು ಇರಲೇ ಬೇಕಲ್ಲವೆ? ನಮ್ಮ ಆಯುರ್ವೇದದಂತೆ ಅವರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಕ ವೈದ್ಯಕೀಯಕ್ಕೂ ದೀರ್ಘ ಕಾಲದ ಇತಿಹಾಸವುಂಟು, ಇವೆಲ್ಲದರ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಆ ದೇಶವನ್ನು ನೋಡುವ ತವಕ. ಬಂದ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಕೈಬಿಡಬಾರದೆಂದು ಅಂದುಕೊಂಡೆ. ಅದಲ್ಲದೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ರಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಮುನ್ನಡೆ ಒಂದು ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿತ್ತು. ಜಗತ್ತಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಅಮೇರಿಕೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಅವರದು ಎರಡನೆಯಸ್ಥಾನವೆಂದು ಊಹೆ. ಆದರೆ 1962ರಲ್ಲಿ ನಾನು ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿದ್ದಾಗಲೇ ದಲಾಯಿ ಲಾಮಾ ಅವರ ಪಲಾಯನದ ನಂತರ ಚೀನ ಭಾರತದ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಿದ್ದು, ಲದಾಖ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ಚದುರಮೈಲುಗಳನ್ನು ಅದು ಕಬಳಿಸಿದ್ದು -ಅದೂ ನೆಹರು-ಚೌ ಎನ್ ಲಾಯಿ ಯವರ ಮಾತುಕತೆ, ’ಹಿಂದಿ- ಚೀನಿ ಭಾಯಿ, ಭಾಯಿ’ ಕೂಗಿನ ಮಧ್ಯೆದಲ್ಲೇ!– ಇವೆಲ್ಲ ನನ್ನ ಸ್ಮೃತಿಪಟಲದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಹಚ್ಚ ಹಸಿರಾಗಿಯೇ ಇದೆ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅಲ್ಲಿ ಹೋಗಲು ಸ್ವಲ್ಪ ಹಿಂದೇಟು, ಗಿಲ್ಟಿ ಮನೋಭಾವ. ಕೊನೆಗೂ ಮಿತ್ರರ ಒತ್ತಾಯ, ಸ್ನೇಹ, ಬೆಂಬಲ ಗೆದ್ದಿತು. ಹೋಗುವ ತಯಾರಿ ಆರೆಂಟು ತಿಂಗಳ ಮೊದರೇ ಶುರು.

ಚೀನದ ವೀಸಾ!

ಚೀನದ ದೊಡ್ಡ ಗೋಡೆ ನೋಡುವ ಮೊದಲೇ ಬೇರೆ ಗೋಡೆಗಳು ಇದುರಿಗೆ ಬಂದು ನಿಲ್ಲುತ್ತವೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ವೀಸಾ ಒಂದು. ಆಹಾರದ ಸಮಸ್ಯೆ ಎರಡನೆಯದು.

ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಹೋಗಿ ಬಂದವರೆಲ್ಲ ಬಹು ಸುಲಭದಲ್ಲಿ ವೀಸಾ ದೊರಕುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಭರವಸೆಯಿತ್ತಿದ್ದರು. ನಮ್ಮ ದುರದೃಷ್ಟಕ್ಕೆ ನಿಯಮಗಳು ಅಕ್ಟೋಬರಿನಲ್ಲಿ ಬದಲಾಗಿ, ಅದು ದೊರಕಲು ನಮ್ಮ ಕೆಲ ಎಳೆಯ (ಅಂದರೆ 70ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ) ಪ್ರವಾಸಿ ಮಿತ್ರರಿಗೆ ಹೆಬ್ಬೆರಳಿನ ಗುರುತುಗಳೂ ಕೊಡಬೇಕಾಯಿತು! ನೀವು 14ಕ್ಕಿಂತ ಕಿರಿಯರು ಅಥವಾ 70 ದಾಟಿದ ಯುವಕರಾಗಿದ್ದರೆ ಅದು ಬೇಡವಂತೆ. ಹಿರಿಯರ ಬೆರಳುಗಳ ಗೆರೆಗಳು -ಅಡುಗೆ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ತೊಳೆದು- ಸವೆದು ಹೋಗಿರಬೇಕೇನೋ! ಕಂಪ್ಯೂಟರಿನಲ್ಲಿ ಇಡೀ ಪ್ರವಾಸದ ಮಾಹಿತಿ ತುಂಬಿಸ ಬೇಕು,ನಿಮ್ಮ ಫೋಟೋ ಅಪ್ ಲೋಡ್ ಮಾಡಬೇಕು. ಅದು ಸುಲಭದಲ್ಲಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲ್ಪಡುವದಿಲ್ಲ. ಕಣ್ಣುಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಇಷ್ಟು ಜಾಗ, ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಇನ್ನಷ್ಟು, ಕೂದಲು ಹಣೆಯನ್ನು ಮುಚ್ಚಿದ್ದರೆ ಹೇರ್ಕಟ್ (ನನಗಲ್ಲ!), ಬಿಳಿ ಹಿನ್ನೆಲೆ; ಇತ್ಯಾದಿ, ಒಂದೇ ಎರಡೇ. ನನ್ನ ಸಲಹೆಯೆಂದರೆ ಪ್ರೊಫೆಷನಲ್ ಕಡೆಗೆ ಹೋಗಿ ಮಶಿನ್ ಫೋಟೋ ತೆಗೆಸುವದು ವಾಸಿ. ಚೈನೀಸ್ ಎಂಬಸಿಗೆ ಇಂಟರ್ವ್ಯೂಗೆ ಹೋಗಿ ಕೊನೆಗೂ ವೀಸಾ ಗಿಟ್ಟಿಸಿದೆವು. ಮೆಡಿಕಲ್ ಡಿಗ್ರಿ ಪರೀಕ್ಷೆ ಪಾಸಾದಷ್ಟು ಸಂತೋಷ! ಮಿತ್ರರೇ, ಈ ವಿವರಗಳನ್ನು ಲಕ್ಷ್ಯದಲ್ಲಿಡಿ. ಆ ದೇಶವೇನೋ ನೋಡುವಂಥದೇ, ಆದರೆ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ಮೊದಲೇ ಈ ಕಿರಿ ಕಿರಿ. ಇನ್ನೊಂದು ತೊಂದರೆಯೆಂದರೆ ಆ ಸರಕಾರ ಗೂಗಲ್, ವಾಟ್ಸಪ್ ನಿಷೇಧಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಅಲ್ಲಿ ಹೋದ ಮೇಲೆ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಮಾಹಿತಿ ಹುಡುಕುವದು, ಊರಿಗೆ ಫೋಟೋ ಕಳಿಸುವದು ಬಲು ಕಷ್ಟಸಾಧ್ಯವಾದುದು. ಆ ದೇಶದವರ WeChat App ಡೌನ್ ಲೋಡ್ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವದು ಉತ್ತಮ. ಊರಲ್ಲುಳಿದ ನಿಮ್ಮ ಮಿತ್ರ ಸಂಬಂಧಿಕರೊಂದಿಗೆ ಅದರ ಮೂಲಕ ಸಂಪರ್ಕಿಸ ಬಹುದು.

ಆಹಾರ-ವಿಹಾರ

ವಿಹಾರಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಆಹಾರ. ನನ್ನ ಮಿತ್ರರು ಮತ್ತು ನನ್ನಂಥ ಪೂರ್ತಿ ಶಾಕಾಹಾರಿಗಳಿಗೆ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಊಟದ ತೊಂದರೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕೇಳಿದ್ದರಿಂದ ನಾವು ಭಾರತದ ಮೂಲದ ಒಂದು ಟ್ರಾವಲ್ ಏಜಂಟಿನ ಮುಖಾಂತರ ನಮ್ಮ ಟೂರ್ ಏರ್ಪಾಡಾಯಿತು. ಯಾಕಂದರೆ ಟೂರ್ ಮುಗಿಯುವವರೆಗೆ ಭಾರತೀಯ ಅಡಿಗೆಯವನು ನಮ್ಮೊಡನಿರುತ್ತಾನೆ, ಬೇಕಾದಾಗ ವೆಜಿಟೇರಿಯನ್ ಊಟ ಲಭ್ಯ.ನಮ್ಮ ಟೂರ್ ಮ್ಯಾನೇಜರನಿಗೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಚೆನ್ನಾಗಿಯೇ ಬರುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಚೀನದ ಸರಕಾರದ ಕರಾರಿನ ಪ್ರಕಾರ ನಾವು ಅಲ್ಲಿಯ ಗೈಡನ್ನೇ ಉಪಯೋಗಿಸಬೇಕಂತೆ. ಈತ ಬಾಯಿ ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡಿರಬೇಕಂತೆ, ಏನೂ ಟೂರಿಸ್ಟ್ ಸಂಬಂಧಿ ವಿವರಣೆ ಕೊಡದೆ. ಅವರಿಗೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅಷ್ಟು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಆ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅನುವಾದಕರ ಸಹಾಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಪ್ರವಾಸ ಕಷ್ಟವೇ. ನಾವು ಮೊದಲು ಕಾಲೂರಿದ ಊರು ಚೀನಾದ ಈಗಿನ ರಾಜಧಾನಿ ಬೇಜಿಂಗ್.

ಚೀನದ ಮಹಾ ಗೋಡೆ -Great Wall of China 

ಚೀನಕ್ಕೆ ಭೆಟ್ಟಿ ಕೊಟ್ಟವರೆಲ್ಲ Great Wall of China ನೋಡಲೇ ಬೇಕಲ್ಲವೆ? ನೋಡದಿದ್ದರೆ ಎಲ್ಲರೂ ಕೇಳುವದು: ”ನೀನು ನಿಜವಾದ ಗಂಡಸೇ? ಹೇಗಿತ್ತು ಆ

ಗೋಡೆ?”, ಅಂತ. ಚೀನಾದ ಚೇರ್ಮನ್ ಮಾವೋ ಝಿಡಾಂಗ್ ಹೇಳಿದ್ದ; “He who has not climbed the Great Wall is not a true man.” ಇದು ನಮ್ಮ ಪೌರುಷತ್ವಕ್ಕೇ ಆದ ಚೆಲೆಂಜ್! ನಮ್ಮ 17 ಜನರ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಎಂಟು ಹೆಂಗಸರು ಇದ್ದ ಮಾತು ಬೇರೆ! ಯುನೆಸ್ಕೋ ಅವರ Heritage List ನಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ ಇದನ್ನು ನೋಡಿ ಬೆರಗಾಗುವಂಥದೇ ಈ ಭಿತ್ತಿ. 2,000 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಅಂದರೆ ಕ್ರಿ. ಪೂ. ಮೂರನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಚಿನ್ (Qin) ವಂಶಜರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಕಟ್ಟಲಾರಂಭಿಸಿದರು. ಚೀನದ 15 ಪ್ರಾಂತಗಳಲ್ಲಿ ಚಾಚಿದ 21.000ಕಿ.ಮೀ (Wikipedia Retrieved 19-7-2019) ಗೋಡೆಯನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಅಗಾಧವೆನಿಸುತ್ತದೆ ಅಂತ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಬರುವ ಒಂದು ಕೋಟಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರೆಲ್ಲ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರೆ ಉತ್ಪ್ರೇಕ್ಷೆಯಲ್ಲ. ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಉಷ್ಣತಾಮಾನ -20 ಸೆ ಕ್ಕೆಇಳಿದಿರುತ್ತದೆ. ಗಿರಿ ಶಿಖರ, ಕಣಿವೆಗಳನ್ನು ದಾಟಿ ಹಾವಿನಂತೆ ಚೀನದ ಪಶ್ಚಿಮದ ಸಿಲ್ಕ್ ರೋಡ್ ನಿಂದ ಪೂರ್ವಾಭಿಮುಖವಾಗಿ ಕಡಲಿನವರೆಗೆ ಬಳುಕುವ ಈ ಗೋಡೆಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಮಧ್ಯೆ ಬುರುಜುಗಳು, ಕಾವಲು ಗೋಪುರಗಳು, ಒಂದು ಕಡೆ ಕಂದಕಗಳೂ ಇದ್ದವು. ಬೇಜಿಂಗಿನ ಸಮೀಪದ ನಾವು ಹತ್ತಿದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗೋಡೆಯ ಅಗಲ 15ರಿಂದ 20 ಫೂಟು ಇತ್ತು. ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆರು ಜನ ಅಶ್ವಾರೂಢ ಕಾವಲುಗಾರರು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಹೋಗುವಷ್ಟು ಅಗಲ. ಈಗಲೋ ಟೂರಿಸ್ಟ ಗಳ ಸತತ ಆರೋಹಣ-ಅವರೋಹಣ, ಒಂದೊಂದು ಕಡೆ ಗೋಡೆಗುಂಟ ನೂಕು ನುಗ್ಗಲು! ಮೇಲಿನಿಂದ ನೋಡಿದರೆ ಅದನ್ನು ಆಗಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅವರು ಕಟ್ಟಿಲು ಪಟ್ಟ ಪರಿಶ್ರಮದ ಕಲ್ಪನೆ ಬರುತ್ತದೆ. ನಮಗೆ ಹತ್ತುವಾಗ ಇದ್ದ ಉತ್ಸಾಹದಲ್ಲಿ ದಣಿವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಇಳಿಯುವಾಗಲೇ ಮೆಟ್ಟಲುಗಳ ಎತ್ತರ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆಯಿರುವದರ ಅರಿವಾದದ್ದು. ಮೊಣಕಾಲುಗಳು ಚೀನೀ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕುಞ್ ಕುಞ್ ಮಾಡಲಾರಂಭಿಸಿದ್ದವು. ಗೋಡೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟುವಾಗ ನಾಲ್ಕು ಲಕ್ಷ ಜನ ತೀರಿಕೊಂಡದ್ದು ನಿಜವಿರಬಹುದು. ಅವರಲ್ಲಿ ಅದೆಷ್ಟೋ ಜನರನ್ನು ಗೋಡೆಯಲ್ಲೇ ಹೂತಿಟ್ಟು ಮುಂದೆ ಹೋದರೆಂಬ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಸತ್ಯವಿಲ್ಲ! ಇನ್ನೊಂದು ಮಿಥ್ಯವೆಂದರೆ ಚಂದ್ರನಿಂದ ಕಾಣಿಸುವ ಮಾನವ ನಿರ್ಮಿತ ಏಕಮೇವ ವಸ್ತು ಈ ಚೀನೀ ಗೋಡೆ ಎಂಬ ವದಂತಿ. 1930 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಈ ಕಟ್ಟುಕಥೆಯನ್ನು ಚಂದ್ರಯಾನದ 50ನೆಯ ವಾರ್ಷಿಕವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿರುವ ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಾದರೂ ಇದುಫೇಕ್ ನ್ಯೂಸ್ ಅಂತ ಸಾಬೀತು ಮಾಡೋಣವೇ? ಇಂಗ್ಲಂಡಿನ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ರೋಮನ್ನರು ಸ್ಕಾಟ್ಲಂಡಿನ ಪಿಕ್ಟ್ (Picts) ಜನರ ಆಕ್ರಮಣದಿಂದ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಹೇಡ್ರಿಯನ್ ವಾಲ್ ಕಟ್ಟಿದಂತೆ ಉತ್ತರದ ಮಂಚು ಜನರನ್ನು ಆಚೆಗಿಡಲು ಕಟ್ಟಿದ ಈ ದೀರ್ಘ ಗೋಡೆ (ಚೀನೀ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿವಾನ್ ಲೀ ಚಾನ್ ಚಿಂಗ್ ಅಂದರೆ 10,000 ಮೈಲಿನ ಗೋಡೆ) ಅಭೇದ್ಯವೇನೂ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಮಂಚು ಜನ ಮತ್ತು ಚೆಂಗೀಜ್ ಖಾನ್ ಇದನ್ನು ದಾಟಿ ಬಂದಿದ್ದರಂತೆ. ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಹೊರಟು, ಬೇಜಿಂಗಿನ ಟ್ರಾಫಿಕ್ ಜಾಂನಲ್ಲಿ ಕೆಲ ತಾಸು ಕಳೆದು ನಾವು ಏಳು ಜನ ”ಸಾತ್ ಹಿಂದುಸ್ತಾನಿ” ಹತ್ತಿ ಜಯಭೇರಿ ಹೊಡೆದು ಕೆಳಗಿಳಿದು ಬಂದು ಸಾಯಂಕಾಲ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆದೆವು.

”ಟ್ಯಾಂಕ್ ಮ್ಯಾನ್”ನನ್ನು ಮರೆತ ಟೂರ್ ಗೈಡ್!

ಸರಿಯಾಗಿ 30 ವರ್ಷದ ಕೆಳಗೆ, ಅಂದರೆ,1989ರ ಜೂನ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಜಿಂಗಿನ ಟಿಯಾನನ್ಮೆನ್ ಚೌಕದಲ್ಲಿ ಜನರ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಉತ್ಕಟಾವಸ್ಥೆಗೇರಿತ್ತು. ಅದನ್ನು

ಹತ್ತಿಕ್ಕಲು ಸರಕಾರ ಟ್ಯಾಂಕುಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿದರು. ಜೂನ್ 5 ನೆಯತಾರೀಕು ಚೌಕದ ಅನತಿ ದೂರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಘಟನೆ ನಡೆಯಿತು. ಅದನ್ನು ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲ ಮೂಲೆಯ ಜನರೂ ನನ್ನಂತೆಯೇ ತಮ್ಮ ಟೆಲಿವಿಷನ್ನಿನಲ್ಲಿ ಕಂಡಿದ್ದರು. ಒಬ್ಬ ಒಂಟಿ ಯುವಕ ಎರಡು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಚೀಲಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದು ಟ್ಯಾಂಕುಗಳ ಸಾಲಿನ ಮುಂದೆ ನಿಂತ. ಟ್ಯಾಂಕು ಅವನನ್ನು ಬಳಸಿ ಮುಂದೆ ಹೋಗಲು ಪ್ರತ್ನಿಸಿದಾಗ ಆತನೂ ಸರಿದು ತಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ. ಇಂಥ ಘಟನೆ ಚಿನಾದಲ್ಲಿ ಗಿದ್ದೇ ಅಪರೂಪ. ಆತನ ಈ ವೀರ ಕೃತ್ಯಕ್ಕೆ ಅವನಿಗೆ ಟ್ಯಾಂಕ್ ಮ್ಯಾನ್ (Tank man) ಎಂಬ ಬಿರುದು ಬಂತು. ಟಿಯಾನ್ಮನೆನ್ ನಲ್ಲಿ ಆ ಜಾಗವನ್ನು ನೋಡಲು ಬಹಳ ದಿನಗಳಿಂದ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದೆ. ಅಲ್ಲಿನಿಂತು ಫೋಟೊ ತೆಗೆದದ್ದಾಯಿತು.ಆ ಘಟನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ವಿವರಣೆ ತಿಳಿಯಲು ಬಹಳೆ ಉತ್ಸುಕರಾಗಿದ್ದೆವು. ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಗೈಡು ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ಶಬ್ದವೂ ಮಾತಾಡಲಿಲ್ಲ. ಅವರಿಗೆ ಅನುಮತಿಯಿರಲಿಲ್ಲವೆಂದು ನಂತರ ಗೊತ್ತಾಯಿತು. ಸರಕಾರದ ಕಪಿಮುಷ್ಟಿ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಅಂತ ನನಗೆ ಕಲ್ಪನೆಯಿರಲಿಲ್ಲ. ಸರಕಾರ ತನ್ನ ಬಗ್ಗೆ ಅಪಪ್ರಚಾರವಾಗದಂತೆ ಅತ್ಯಂತ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲದೆ ಬಲಪ್ರಯೋಗ ಮಾಡಲೂ ಹೇಸುವದಿಲ್ಲವೆಂದು ತಿಳಿದು, ನಮಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಮತ್ತು ಹೆದರಿಕೆ ಸಹ ಆಯಿತು. ಮುಂದೆಯೂ ಇದರ ಅನುಭವವಾಯಿತು. ಆನಂತರ ಆ ಯುವಕನ ಗತಿ ಏನಾಯಿತು ಎಂದು ಇಂದಿನವರೆಗೆ ಪತ್ತೆ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಓದಿದ ನೆನಪು.

ಅಂತೂ ನಮ್ಮ ಪ್ರವಾಸ ಆಶ್ಚರ್ಯ, ವಿಸ್ಮಯ, ಸಂತೋಷ ಎಲ್ಲದರ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿತ್ತು.

(Pictures, where uncredited: author’s)

ಶ್ರೀವತ್ಸ ದೇಸಾಯಿ